Thực hành tiếng Việt lớp 6 Biện pháp tu từ

Nội dung chính

• 1. Trả lời câu hỏi trang 113-114 sgk văn 6 Kết nối tri thức phần thực hành tiếng việt bài 5
• a. Những từ ngữ in đậm dùng để chỉ những sự vật nào?
•       Những từ ngữ in đậm trong các câu được sử dụng để chỉ hình ảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô.
• b. Nêu phép tu từ được sử dụng trong hai câu trên và nêu tác dụng.
• 2. Tìm và nêu tác dụng của phép tu từ được sử dụng trong câu dưới đây
• b. “Hình như gió bão chờ chúng tôi lọt hết vào trận địa cánh cung bãi cát, rồi mới tăng thêm hỏa lực của gió.”
• 3. Ở Cô Tô, Nguyễn Tuân sử dụng nhiều hình ảnh so sánh sống động. Tìm các câu sử dụng hùng biện so sánh trong văn bản này và nêu rõ hiệu quả trong từng trường hợp.
• -​​​​​​​      Một số câu văn sử dụng biện pháp so sánh trong văn bản Cô Tô:
• 4. Viết đoạn văn miêu tả cảnh đẹp thiên nhiên có sử dụng biện pháp tu từ so sánh.
• Video liên quan

* Biện pháp tu từ

Câu 1 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 – Kết nối tri thức với cuộc sống):

– Hình ảnh “ Mây ” và “ sóng ” ẩn dụ cho : + vạn vật thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng, đầy mê hoặc. + những quốc tế xa xôi, hư ảo, huyền bí + những cám dỗ ở đời.

Câu 2 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 – Kết nối tri thức với cuộc sống):

– Biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong hình ảnh “ bình minh vàng ” đã mở ra một khoảng trống tràn ngập ánh sáng mặt trời rực rỡ tỏa nắng, lấp lánh lung linh : ánh sáng chan hòa trong khắp không trung, dát vàng lên vạn vật, qua đó gợi ý nghĩa về sự quý giá của mỗi khoảnh khắc thời hạn. – Vầng trăng trong quốc tế của những người trên mây là “ vầng trăng bạc ”. Biện pháp tu từ ẩn dụ ở đây đã mĩ lệ hóa vẻ đẹp của vầng trăng : sáng lấp lánh lung linh như một chiếc đĩa làm bằng bạc. → Những hình ảnh ẩn dụ đã mở ra một khoảng trống vạn vật thiên nhiên bùng cháy rực rỡ, lấp lánh lung linh sánh sáng, sắc màu vô cùng điệu đàng, khơi dậy tình yêu vạn vật thiên nhiên và sự trân trọng mỗi khoảnh khắc quý giá của đời sống.

Câu 3 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 – Kết nối tri thức với cuộc sống):

– Biện pháp tu từ điệp ngữ : + Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ lạ mắt. + Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ. – Điệp ngữ “ lăn ” vừa có ý nghĩa tả thực hành động em bé sà vào lòng mẹ hết lần này đến lần khác, vừa gợi hình tượng những con sóng tiếp nối đuôi nhau nhau, chạy đuổi theo nhau lan xa trên mặt đại dương bát ngát rồi vỗ vào bờ cát. Từ đó gợi lên hình ảnh em bé vô tư, hồn nhiên, tinh nghịch đi dạo bên người mẹ nhân hậu, dịu dàng êm ả, âu yếm che chở cho con.

* Dấu câu 

Câu 4 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 – Kết nối tri thức với cuộc sống):

– Lời trực tiếp trong bài thơ là của em bé và của những người “ trên mây ”, những người “ trong sóng ”. – Dấu câu được dùng để lưu lại những lời nói trực tiếp là dấu ngoặc kép.

* Đại từ 

Câu 5 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 – Kết nối tri thức với cuộc sống):

– “ Bọn tớ ” trong những lời nói trực tiếp ở bài “ Mây và sóng ” dùng để chỉ những người “ trên mây ” và “ trong sóng ”, là đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất số nhiều.

Câu 6 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 – Kết nối tri thức với cuộc sống):

– Một số đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất số nhiều khác như : “ chúng mình ”, “ chúng tao ”, “ bọn tao ”, … + Các đại từ : “ bọn tao ”, “ chúng tao ” có sắc thái tình cảm không tương thích vì vậy không hề dùng để sửa chữa thay thế cho “ bọn tớ ”. + Các đại từ khác như : “ tất cả chúng ta ”, “ chúng tôi ”, “ chúng mình ”, “ chúng tớ ”, … tuy không ít có sự khác nhau nhưng vẫn hoàn toàn có thể dùng để sửa chữa thay thế cho “ bọn tớ ” trong bản dịch tiếng Việt của bài “ Mây và sóng ”. – Sự khác nhau giữa các nhóm đại từ : + chúng tôi, chúng tao, chúng tớ, bọn tớ, bọn tao : + tất cả chúng ta, chúng mình, bọn mình : người nói có ý nói đến nói đến cả người nghe – người đối thoại. – Đôi khi “ chúng mình ”, “ bọn mình ” được dùng như nhóm 1. Phần Thực hành tiếng Việt của bài 5 sách Kết nôi tri thức và đời sống chương trình ngữ văn 6 mới, tất cả chúng ta sẽ được học các giải pháp tu từ được sử dụng trong văn bản Đảo Cô Tô. Cùng nhau soạn giải pháp tu từđể hiểu rõ hơn về các nội dung ngữ pháp trên nhé !

Soạn Biện pháp tu từ thực hành thực tế tiếng Việt bài 5

1. Trả lời câu hỏi trang 113-114 sgk văn 6 Kết nối tri thức phần thực hành tiếng việt bài 5

Quả trứng hồng hào thăm thẳm, và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng. ” Vài chiếc nhạn mùa thu chao đi chao lại trên mâm bể sáng dần lên cái chất bạc nén. ”

a. Những từ ngữ in đậm dùng để chỉ những sự vật nào?

      Những từ ngữ in đậm trong các câu được sử dụng để chỉ hình ảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô.

b. Nêu phép tu từ được sử dụng trong hai câu trên và nêu tác dụng.

​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Tác giả đã sử dụng phép tu từ so sánh và ẩn dụ. ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Sử dụng những từ ngữ diễn đạt đó, tác giả đã làm cho cảnh mặt trời mọc trên hòn đảo Đảo Cô Tô thực sự bùng cháy rực rỡ và trang trọng. ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Đây là một bức tranh về vạn vật thiên nhiên đầy sắc tố huyền diệu nhưng chân thực và sôi động.

Soạn bài thực hành thực tế tiếng Việt bài 5 : Biện pháp tu từ

2. Tìm và nêu tác dụng của phép tu từ được sử dụng trong câu dưới đây

a. “Mỗi viên cát bắn vào má vào gáy lúc này buốt như một viên đạn mũi kim.”

​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Phép tu từ so sánh : Tác giả so sánh mỗi bức ảnh cát với một viên đạn, biểu lộ sự kinh hoàng, can đảm và mạnh mẽ, giống như cảnh của một mặt trận.

b. “Hình như gió bão chờ chúng tôi lọt hết vào trận địa cánh cung bãi cát, rồi mới tăng thêm hỏa lực của gió.”

​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Phép tu từ nhân hóa : Gió giống như một con người, và quân đội được tiến hành trong một trận chiến cực kỳ quyết liệt.

3. Ở Cô Tô, Nguyễn Tuân sử dụng nhiều hình ảnh so sánh sống động. Tìm các câu sử dụng hùng biện so sánh trong văn bản này và nêu rõ hiệu quả trong từng trường hợp.

-​​​​​​​      Một số câu văn sử dụng biện pháp so sánh trong văn bản Cô Tô:

​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ + “ Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi ” ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ + “ Tròn trĩnh như một quả trứng vạn vật thiên nhiên đầy đặn ” ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ + “ Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ bình minh để mừng cho sự trường thọ của tổng thể những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông. ” – ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Tác dụng của phép so sánh : Làm cho cảnh Đảo Cô Tô trở nên sôi động, gợi mở hơn, nhấn mạnh vấn đề sức mạnh của Đảo Cô Tô sau cơn bão.

4. Viết đoạn văn miêu tả cảnh đẹp thiên nhiên có sử dụng biện pháp tu từ so sánh.

​​​​​​​      Sáng hôm đó tôi thức dậy rất sớm để ngắm bình minh. Từ sân hướng về phía đông, tôi thấy bầu trời đang dần chuyển sang màu hồng. Mặt trời ẩn đằng sau những đám mây. Gió thổi nhẹ nhàng. Vài phút sau, một quả bóng đỏ khổng lồ đang dần nhô lên trời. Mọi thứ dường như thức dậy từ một giấc ngủ dài và bắt đầu một ngày mới tươi đẹp.

Soạn thực hành thực tế tiếng Việt ( trang 43 – Kết nối tri thức với đời sống ) vấn đáp các câu hỏi và làm bài tập tương quan đến nghĩa của từ, các giải pháp tu từ. Từ đó, giúp tất cả chúng ta có được những khái niệm về ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ … Chúng ta cùng nhau soạn bài nhé !

Soạn bài thực hành tiếng Việt: Biện pháp tu từ, nghĩa của từ​

Câu 1. Soạn bài thực hành tiếng Việt trang 43 – Kết nối tri thức
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu:
“ Mắt trẻ con sáng lắm Nhưng chưa thấy gì đâu ! Mặt trời mới nhô caoCho trẻ con nhìn rõ. ”​a. Giải thích nghĩa của từ nhô.
b. Trong đoạn thơ trên, có thể dùng từ lên để thay thế cho từ nhô được không? Hãy chỉ ra sự tinh tế của nhà thơ trong việc sử dụng từ nhô.

Trả lời

a. Nhô có nghĩa là đưa phần đầu cho vượt hẳn lên phía trên hoặc ra phía trước, so với những cái xung quanh.
b.
– Trong đoạn thơ có thể dùng từ lên để thay thế cho từ nhô, nhưng xét về ý nghĩa và sự sáng tạo, tinh tế thì vẫn nên sử dụng từ nhô.
– Sự tinh tế của nhà thơ trong việc sử dụng từ nhô: từ nhô giúp phác họa được hình ảnh mặt trời xuất hiện một cách chậm rãi, từ khi mặt trời bắt đầu mọc – chỉ hiện ra một phần đầu nhỏ từ phía chân trời, sau đó mặt trời dần dần lên cao hơn, đến trên bầu trời mới ngừng lại. Quá trình đó diễn ra chậm rãi, giúp ánh sáng dần dần sáng hơn, chiếu rọi trên mặt đất, đem đến ánh sáng cho trẻ em. Ở đây, từ nhô đã tái hiện lại một cách tinh tế sự di chuyển lên cao từ từ của mặt trời.

Câu 2. Soạn bài thực hành tiếng Việt trang 43 – Kết nối tri thức

Trong bài thơ có các từ như trụi trần, bế bồng. Trong tiếng Việt cũng có các từ như trần trụi, bồng bế. Tìm thêm ở trong và ngoài văn bản những từ có thể đảo trật tự các thành tố để có từ khác đồng nghĩa.

Trả lời

Trong văn bản: thơ ngây (ngây thơ), âm thanh (thanh âm), bóng rợp (rợp bóng), khao khát (khát khao)…
Ngoài văn bản: ngất ngây (ngây ngất), mong chờ (chờ mong), yêu thương (thương yêu), bạn bè (bè bạn), cao to (to cao)…

Câu 3. Soạn bài thực hành tiếng Việt trang 43 – Kết nối tri thức

Hãy chỉ ra những câu thơ có sử dụng biện pháp tu từ so sánh trong khổ hai của bài thơ. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh đó trong việc thể hiện nội dung khổ thơ.

Trả lời

Những câu thơ có sử dụng biện pháp tu từ so sánh trong khổ hai của bài thơ:Cây cao bằng gang tay Lá có bằng sợi tóc Cái hoa bằng cái cúc Tiếng hót trong bằng nước Tiếng hót cao bằng mây Những làn gió thơ ngâyTruyền âm thanh đi khắp
Tác dụng của biện pháp tu từ so sánh đó trong việc thể hiện nội dung khổ thơ: So sánh sự vật quen thuộc này với sự vật quen thuộc khác. Mọi vật trên Trái đất qua con mặt của trẻ đều thân yêu, ngây thơ và đáng yêu, ẩn chứa trong đó tất cả màu sắc và âm thanh của cuộc sống.

Câu 4. Soạn bài thực hành tiếng Việt trang 43 – Kết nối tri thức

Nhà thơ đã sử dụng biện pháp tu từ gì trong câu thơ Những làn gió thơ ngây. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ ấy.

Trả lời

Nhà thơ đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa trong câu thơ Những làn gió thơ ngây. Tác giả vì làn gió thơ ngây như chính mỗi đứa trẻ. Đó là sự trong lành, mát mẻ của trời đất cũng giống như sự ngây thơ và đáng yêu của các em.

Câu 5. Soạn bài thực hành tiếng Việt trang 43 – Kết nối tri thức

Hãy ghi lại những câu thơ sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ và nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ đó trong đoạn thơ từ Nhưng còn cần cần cho trẻ đến Từ bãi sông cát vàng.

Trả lời

Những câu thơ sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ trong đoạn thơ Nhưng còn cần cần cho trẻ đến Từ bãi sông cát vàng:Từ cái bống cái bang Từ cái hoa rất thơm Từ cánh cò rất trắng Từ vị gừng rất đắng Từ vết lấm chưa khô Từ đầu nguồn cơn mưaTừ bãi sông cát vắng
Tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ đó: Tác giả sử dụng việc lặp đi lặp lại từ “Từ”, có sự nối tiếp nhau, càng nhấn mạnh thêm tình yêu thương chăm sóc bao la của người mẹ. Tình yêu ấy có âm thanh, mùi vị, chất chứa từ những hình ảnh thân thuộc nhất trong cuộc sống cuộc sống hàng ngày của mỗi đứa trẻ.
Xem thêm bài : https://vnkienthuc.com/threads/chuy…-noi-tri-thuc-voi-cuoc-song.88566/post-193282. Trên đây là phần soạn bài thực hành tiếng Việt trang 43 – Kết nối tri thức với cuộc sống. Ở phần soạn này được chia làm hai mảng kiến thức đó là nghĩa của từ và biện pháp tu từ (ẩn dụ, so sánh). Để hiểu rõ hơn về các biện pháp tu từ (ẩn dụ, so sánh) mời các bạn xem tiếp phần thứ 2 ở bình luận dưới đây.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết.

Trần Ngọc

Thực hành tiếng Việt: Biện pháp tu từ (trang 43 – Kết nối tri thức với cuộc sống)
Chúng ta đã soạn bài thực hành tiếng Việt: Biện pháp tu từ (trang 43 – kết nối tri thức). Ở phần này, chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu một số khái niệm về so sánh, nhân hóa, điệp ngữ.

Khái niệm

1. So sánh

– So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

2. Nhân hóa

– Nhân hóa là biện pháp tu từ gán thuộc tính của người cho những sự vật không phải là người nhằm tăng tính hình tượng, tính biểu cảm của sự diễn đạt.

3. Điệp ngữ

– Điệp ngữ là biện pháp tu từ lặp lại một từ ngữ (đôi khi cả một câu) để làm nổi bật ý muốn nhấn mạnh.
– Điệp ngữ có 3 dạng:
+ Điệp ngữ nối tiếp: là các từ ngữ được điệp liên tiếp nhau, tạo ấn tượng mới mẻ, có tính chất tăng tiến.
+ Điệp ngữ nối tiếp.
+ Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng)+ Điệp ngữ cách quãng.