Soạn bài Những đứa con trong gia đình ngắn nhất | Ngữ văn 12

Soạn bài Những đứa con trong gia đình – Nguyễn Thi chi tiết, đầy đủ nhất.Bài viết dưới đây Butbi san sẻ cho những bạn về bài Soạn bài “ Những đứa con trong gia đình ” của Nguyễn Thi, qua đây giúp những bạn nắm được những kỹ năng và kiến thức cơ bản nhất về tác giả, tác phẩm và giúp những bạn vấn đáp chi tiết cụ thể những câu hỏi trong sách giáo khoa. Các bạn cùng tìm hiểu thêm .

Tham khảo thêm:

I, Soạn bài Những đứa con trong gia đình phần tác giả

– Nguyễn Thi sinh năm 1928 mất năm 1968, tên khai sinh là Nguyễn Hoàng Ca, ngoài những ông còn có bút danh khác là Nguyễn Ngọc Tấn .

– Ông sinh ra ở xã Quần Phương Thượng (nay thuộc xã Hải Anh), huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định.

– Ông mồ côi cha từ năm 10 tuổi, mẹ đi bước nữa nên Nguyễn Thi phải sống nhờ họ hàng chính vì thế ngay từ khi còn nhỏ ông đã rất khó khăn vất vả, tủi cực .
– Năm 1943, ông theo một người anh đii vào TP HCM, ở đây ông vừa đi làm vừa tự học .
– Năm 1945, Nguyễn Thi xung phong tham gia cách mạng rồi gia nhập vào lực lượng vũ trang .
– Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, ông làm bên công tác làm việc tuyên huấn, vừa chiến đấu và vừa hoạt động giải trí văn nghệ .
– Năm 1954, ông tập trung ra Bắc và công tác làm việc trong Tạp chí Văn nghệ Quân đội .
– Năm 1962, ông trở lại mặt trận Nam Bộ và ông là một trong những thành viên sáng lập tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng .
– Cuối cùng trong cuộc tổng tấn công Mậu Thân năm 1968, ông đã quyết tử quả cảm tại mặt trận Hồ Chí Minh .
– Một số tác phẩm tiêu biểu vượt trội của nhà văn Nguyễn Thi :
+ Trăng sáng ( năm 1960 ) ,
+ Đôi bạn ( năm 1962 ) ,
+ Những đứa con trong gia đình ( năm 1966 ) …

II, Soạn bài Những đứa con trong gia đình phần nội dung tác phẩm

1, Hoàn cảnh sáng tác

Tác phẩm “ Những đứa con trong gia đình ” được sáng tác vào năm 1966, đây là những ngày tháng chiến đấu gay cấn, ác liệt nhất khi ông công tác làm việc ở tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng .

2, Bố cục tác phẩm Những đứa con trong gia đình

Gồm 2 phần:

+ Phần 1. Từ đầu đến đoạn “… trong đêm đang bắt đầu xung phong”. Tái hiện lại khung cảnh Việt bị thương ở chiến trường, ngất đi tỉnh lại nhiều lần.

+ Phần 2. Đoạn còn lại. Việt nhớ lại về những ngày ở nhà với chị Chiến trước khi đi tòng quân .

3, Ý nghĩa nhan đề Những đứa con trong gia đình

– Nguyễn Thi đã rất tinh xảo khi đặt nhan đề của tác phẩm là “ Những đứa con trong gia đình ”, bởi nó không chỉ có giá trị thông tin về vị trí thế hệ của hai nhân vật trong tác phẩm là Chiến và Việt mà nó còn mang ý nghĩa khái quát sâu xa. Tác phẩm được kể lại qua dòng hồi tưởng của Việt khi anh đang bị trọng thương, phải nằm lại một mình nơi mặt trận. Việt nhớ về gia đình nhưng thực ra là gia đình ấy đã không còn nữa. Ba má anh đã bị quân địch giết chết, nhà cũng đã cho hợp tác xã mượn làm trường học, bàn thờ cúng của cha mẹ cũng đem sang nhà chú Năm gửi còn hai chị em Chiến và Việt thì đi tòng quân. Gia đình ấy chỉ còn lại trong dòng hồi tưởng, trong ký ức của Việt. Qua đó, nhan đề đã gợi ra ý nghĩa thâm thúy về hai chữ “ gia đình ” trong cảm nhận của những đứa con .
– Nhan đề trên đã nói lên mối quan hệ giữa những đứa con với truyền thống lịch sử yêu nước của gia đình .
– Nhan đề còn gợi lên sự liên tưởng đến người dân trong một quốc gia. Các gia đình sẽ tiếp nối nhau để tạo nên truyền thống lịch sử của cả dân tộc bản địa .

4, Giá trị nội dung tác phẩm Những đứa con trong gia đình

– Giá trị hiện thực: Tác phẩm đã tái hiện lại khung cảnh khốc liệt trong cuộc đấu tranh của nhân dân ta với kẻ thù và hình ảnh của một miền Nam đầy mất mát, đau thương mà kiên cường.

– Giá trị nhân đạo: 

• Lên tiếng tố cáo tội ác của quân xâm lược khi đã giày xéo và gây ra cái chết oan uổng cho biết bao con người trên mảnh đất này .
• Thể hiện sự cảm thông thâm thúy và san sẻ những nỗi đau thương, mất mát của người dân Nam Bộ. Đó cũng là nỗi đau khi phải tận mắt chứng kiến số phận éo le và sự buộc mình phải trưởng thành để gánh vác trên vai nghĩa vụ và trách nhiệm của nước nhà, quốc gia của những đứa trẻ còn khá nhỏ tuổi như Chiến, như Việt
• Ca ngợi lòng gan góc, kiên cường và sự hi sinh lớn lao của nhân dân miền Nam nói chung và của những đứa trẻ vì sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất quốc gia như Chiến và Việt nói riêng .
• Tác phẩm như lời lôi kéo, thôi thúc, giục giã và khơi dậy niềm tin chiến đấu trong lòng thế hệ trẻ để đứng lên chiến đấu chống lại kè thù, để nỗi đau, sự mất mát không còn hiện hình trong những gia đình, trên mảnh đất quê nhà này .

5, Giá trị nghệ thuật Những đứa con trong gia đình

+ Nghệ thuật trần thuật độc lạ mới lạ với việc đặt điểm nhìn của thẩm mỹ và nghệ thuật vào nhân vật Việt, để cho nhân vật ấy tự kể về cuộc sống và gia đình mình, từ đó làm tăng tính chân thực của câu truyện và biến câu truyện trở thành một dòng hồi ức tươi đẹp của nhân vật .
+ Câu chuyện mang đậm chất sử thi hào hùng qua hình ảnh của những khúc sông trong dòng sông lớn là dòng sông truyền thống lịch sử của gia đình, qua cuốn gia phả của chú Năm .
+ Ngôn ngữ kể chuyện mộc mạc, thân thiện, sinh động đã tạo ra khoảng trống hoạt động và sinh hoạt, văn hóa truyền thống đậm chất vùng đồng bằng Nam Bộ .

III, Hướng dẫn luyện tập

Câu số 1 (trang 63 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

– Truyện “ Những đứa con trong gia đình ” của Nguyễn Thi được trần thuật lại hầu hết qua dòng hồi tưởng của nhân vật Việt .
– Tác dụng của lối viết đó :

• Đối với cấu trúc truyện, cách trần thuật này sẽ giúp Nguyễn Thi tiến hành hàng loạt tác phẩm theo dòng hồi ức ngắt quãng của Việt một cách tự nhiên, logic mà không bị phụ thuộc vào vào yếu tố truyền thống cuội nguồn đó là trình tự thời hạn .
• Đối với việc khắc họa tính cách, nội tâm nhân vật, cách trần thuật này giúp thể hiện tính cách của Việt và những nhân vật khác một cách chân thực, sôi động và khách quan tâm lí .

Câu số 2 (Trang 64 sgk Ngữ văn 12 tập 2)

Truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân có truyền thống yêu nước ở vùng Nam Bộ. Chính truyền thống yêu nước, lòng căm thù giặc và sự kiên trung với cách mạng đã gắn bó những thành viên trong gia đình lại với nhau, tạo nên một sức mạnh tinh thần to lớn cho con người, cho dân tộc Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mĩ gian khổ.

Câu số 3 (Trang 64 sgk Ngữ văn 12 tập 2)

a) Những nét tính cách chung của hai chị em:

– Họ đều có tình cảm gia đình sâu nặng, luôn biết yêu thương nhau .
– Hai chị em Việt đều có chung mối thù là bọn Mỹ – Ngụy .
– Hai chị em đều là những đứa trẻ chưa lớn, ở chúng vẫn còn có những nét rất ngây thơ, hồn nhiên .

b) Sự khác nhau của hai chị em:

* Chị Chiến đảm đang, tháo vát và chu toàn (giống má):

– Can đảm, gan dạ, kiên cường: “Đã làm thân con gái…Nếu giặc còn thì tao mất”.

– Đảm đang, tháo vát và chu toàn khi biết lo cho cả người sống ( viết thư cho chị Hai, gửi thằng út em ) và cả người đã khuất ( gửi bàn của thờ má sang chú Năm ) ; sắp xếp việc nhà ổn thỏa đâu ra đấy ( cho xã mượn nhà để làm trường học, đồ vật và hai công mía thì gửi chú, ruộng thì cho bà con cày cấy … ) .
– Thừa hưởng những nét tính cách, thói quen và hình ảnh của má : từ cử chỉ, lời nói, đến cách vun vén nhà cửa giống hệt má .

* Việt có nét hồn nhiên, ngây thơ thâm chí còn hơi trẻ con nhưng cũng rất dũng cảm:

– Ở Việt có nét riêng của cậu con trai mới lớn, tính tình còn trẻ con, ngây thơ và hiếu động : thích tranh giành phần hơn với chị, thích đi bắn chim, câu cá, …

• Đêm trước ngày đi tòng quân : Cậu còn vô tư “lăn kềnh ra ván cười khì khì”, vừa nghe chị dặn vừa “chụp con đom đóm úp trong lòng tay”, rồi lại ngủ quên lúc nào không biết .
• Yêu thương chị Chiến hết mực nên lúc nào cũng muốn “giấu chị như giấu của riêng” .
• Khi bị thương nằm lại mặt trận : không sợ chết mà chỉ sợ con ma cụt đầu, khi gặp lại bạn bè, đồng đội thì như thằng Út ở nhà “ khóc đó rồi cười đó ” .

– Là một chàng trai quả cảm, gan góc, kiên cường :

• Khi còn bé: theo má đi đòi đầu ba, tuy còn nhỏ nhưng đã dám xông thẳng vào đá thằng giặc giết hại gia đình mình.
• Khi lớn lên: Nhất quyết đòi đi tòng quân ra chiến trường để trả thù cho ba má; chiến đấu dũng cảm, kiên cường, dùng pháo tiêu diệt được một chiếc xe bọc thép của địch; dù đã bị thương nặng nhưng cậu vẫn luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng bắn chết thằng địch: “

  Tao sẽ chờ mày ! Trên trời có mày, dưới đất có mày, cả khu rừng này chỉ có mình tao. Mày có bắn tao thì tao cũng bắn được mày. Nghe súng nổ, còn súng nổ, những anh tao sẽ chạy tới đâm mày ! … ”

⇒ Chiến và Việt là hai nhân vật đại diện thay mặt cho thế hệ trẻ miền Nam yêu nước trong những năm tháng kháng chiến chống Mĩ cứu nước khó khăn của nhân dân ta .

Câu số 4 (Trang 64 sgk Ngữ văn 12 tập 2)

* Khuynh hướng sử thi trong tác phẩm:

– Truyền thống yêu nước của dân tộc bản địa được biểu lộ qua truyền thống lịch sử yêu nước của một gia đình .
– Cuốn sổ ghi chép lịch sử dân tộc gia đình của chú Năm đã cho thấy lịch sử dân tộc của một quốc gia, của một dân tộc bản địa trong đại chiến chống Mĩ .
– Số phận của những thành viên trong gia đình cũng chính là số phận của con người, của nhân dân Nam Bộ trong kháng chiến chống Mĩ .
– Truyện kể về gia đình nhưng lại có sức gợi về cả một quốc gia, chiến đấu bằng chính sức mạnh sinh ra từ những đau thương .
– Mỗi một nhân vật trong tác phẩm đều có nghĩa vụ và trách nhiệm với gia đình, với Tổ quốc, trong họ mang những phẩm chất của người anh hùng :

• Gan dạ, kiên trung, quật cường .
• Căm thù lũ giặc bạo tàn, tàn tệ .
• Giàu nghĩa tình, yêu quê nhà, quốc gia, một lòng thủy chung với cách mạng .

→ Tác phẩm “ Những đứa con trong gia đình ” là bản anh hùng ca về người dân Nam Bộ .

Câu số 5 (Trang 64 sgk Ngữ văn 12 tập 2)

Đoạn văn cảm động nhất đó là : Cảnh hai chị em Việt và Chiến khiêng bàn thờ cúng của ba má băng qua cánh đồng để mang qua gửi nhà chú Năm mới yên tâm lên đường chiến đấu .
– Đọc đến đoạn văn này người đọc thấy bồi hồi, xúc động trước sự hiếu thảo, toàn vẹn nghĩa với cha mẹ của hai chị em .
– Dù có bao nhiêu khó khăn vất vả khó khăn thì hai chị em vẫn yêu thương nhau và không quên nghĩa vụ và trách nhiệm, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình là phải trả thù cho ba má .
– Một lòng tin yêu và đi theo cách mạng, đi theo con đường mà ba mẹ lựa chọn .

Luyện tập

Bài  số 1 (Trang 64 sgk Ngữ văn 12 tập 2)

– Với chị Chiến:

• Các xưng hô : bắt đầu xưng “ mày – tao ”, sau đó chuyển dần sang “ chị em mình ”, “ chị – em ” .
• Giọng điệu : khẳng khái, can đảm và mạnh mẽ và quyết đoán “Nếu giặc còn thì tao mất” – đanh thép, rành rọt, tiếng nào ra tiếng nấy ; vừa nói vừa trằn trọc tâm lý, rất tôn trọng em, thao tác gì cũng hỏi quan điểm của em trước khi sắp xếp .

⇒ Chiến là một cô nàng tháo vát, đảm đang, chu toàn và biết lo nghĩ, xứng danh là người chị mẫu mực trong nhà. Chiến được thừa kế phẩm chất cao đẹp của người mẹ đã mất .

– Việt:

• Cách xưng hô : câu luôn xưng hô tôi – chị
• Giọng điệu : cự nự với chị Chiến : “ chị biết vậy sao hồi nãy … rồi mà nói chưa ” ; vừa nói vừa đùa nghịch ( bắt đom đóm ) ; phó mặc chuyện nhà cho chị : “Tôi nói chị tính sao cứ tính mà … ” ;hỏi chị một cách ngây thơ, hồn nhiên “Hồi đó má dặn chị vậy hả ? ” …

⇒ Nhân vật Việt hiện lên với hình tượng là một chàng trai mới lớn, ngây thơ, tính cách còn trẻ con, vô ưu vô lo.

Bài số 2 (Trang 64 sgk Ngữ văn 12 tập 2)

Tìm và đọc toàn vẹn tác phẩm .

Mong rằng với tài liệu hướng dẫn soạn bài Những đứa con trong gia đình của nhà văn Nguyễn Thi mà Butbi vừa chia sẻ sẽ giúp các bạn có thêm nguồn tài liệu bổ ích để chuẩn bị bài vở thật tốt trước khi đến lớp, thuận tiện cho quá trình tiếp thu bài giảng của thầy cô tốt hơn.

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Phương pháp học tập