Phân tích hai khổ thơ cuối bài Tràng Giang của Huy Cận (Dàn ý + 6 Mẫu) » Tin Tức Giáo Dục Học Tập Tiny

Phân tích hai khổ thơ cuối bài Tràng Giang của Huy Cận ( Dàn ý + 6 Mẫu ), Bài văn mẫu lớp 11 : Phân tích hai khổ thơ cuối bài Tràng Giang của Huy Cận gồm dàn ý chi

Bài văn mẫu lớp 11: Phân tích hai khổ thơ cuối bài Tràng Giang của Huy Cận gồm dàn ý chi tiết cùng 6 bài văn mẫu, giúp các em học sinh lớp 11 hiểu sâu sắc hơn về bài thơ Tràng Giang.

Bạn Đang Xem : Phân tích hai khổ thơ cuối bài Tràng Giang của Huy Cận ( Dàn ý + 6 Mẫu )

Tràng Giang là một bức tranh thiên nhiên đẹp nhưng buồn, hai khổ thơ cuối càng thể hiện rõ nét tình yêu quê hương, đất nước của nhà thơ Huy Cận. Với tài liệu này các em có thể trau dồi vốn từ để đạt được kết quả cao trong các bài kiểm tra, bài thi học kì 2 sắp tới.

Dàn ý bài phân tích 2 khổ thơ cuối bài Tràng Giang

I. Mở bài: Giới thiệu khổ thơ cuối của bài thơ Tràng giang

Ví dụ : Một trong những nhà thơ mới nổi tiếng là nhà thơ Huy Cận, mỗi bài thơ mang một phong thái rất riêng. Thơ của Huy Cận mang phong thái thơ hàm súc, triết lí và Giao hàng cho cách mạng của nước ta. Một trong những tác phẩm thơ nổi tiếng là Tràng giang, bài thơ nằm trong tập thơ Lửa thiêng. Bài thơ biểu lộ cảnh thu 1939, bài thơ được sáng tác khi tác giả nhìn bên bờ sông Hồng dưới dòng nước bát ngát sóng nước. Đặc sắc nhất là khổ thơ cuối của bài thơ Tràng giang. Chúng ta cùng đi khám phá khổ thơ cuối của bài thơ để hiểu rõ về phong thái thơ của Huy Cận .

II. Thân bài: Phân tích hai khổ thơ cuối bài thơ Tràng Giang

1. Khổ 3

– Hình ảnh những cánh “ bèo dạt ” lại gợi lên cảm xúc chia li đã Open từ đầu thi phẩm .
– Sự cô quạnh đã được đặc tả bằng cái không sống sót ( khoảng trống bát ngát, trong đó không có bất kỳ tín hiệu nào là của quốc tế con người : không cầu, không chuyến đò ngang ) .
Nỗi buồn này như vậy không chỉ là nỗi buồn giữa trời rộng, sông dài mà còn là nỗi buồn về cuộc sống và nhân thế .

2. Khổ cuối

– Hai câu đầu: màu sắc cổ điển của các hình ảnh thiên nhiên

Các hình ảnh mây, núi, gió được biểu lộ rất rõ và điển hình nổi bật qua đoạn thơ
Hình ảnh lớp mây bộc lộ nỗi buồn của tác giả vô bờ
Hình ảnh cánh chim một mình, bộc lộ nỗi buồn của tác giả thêm sâu nặng
Hình ảnh cánh chim không chỉ báo hiệu hoàng hôn mà còn chỉ cái tôi nhỏ nhoi, cô độc của tác giả

– Hai câu cuối:

Nhà thơ có cảm xúc nhớ quê nhà khi đứng trước cảnh vạn vật thiên nhiên
Nỗi buồn của Huy Cận được bộc lộ rất thâm thúy và điển hình nổi bật
Khát vọng sự xinh xắn, tươi đẹp về quê nhà quốc gia, góp sức mình cho quê nhà, quốc gia

III. Kết bài: Nêu cảm nhận của em về hai khổ thơ cuối của bài thơ Tràng giang

Ví dụ : Khổ thơ cuối bài thơ Tràng giang biểu lộ cảnh núi non hùng vĩ của sông nước. bên cạnh đó còn bộc lộ cái tôi nhỏ nhoi của tác giả .

Phân tích hai khổ thơ cuối bài Tràng Giang

Bài văn mẫu 1

Trong số những nhà thơ mới trước Cách mạng, Huy Cận là một nhà thơ có chất thơ ảo não nhất. Thơ ông luôn chất chứa một nỗi sầu nhân thế. “ Tràng Giang ” là một bài thơ gắn liền với tên tuổi của Huy Cận với những nỗi niềm yêu nước thiết tha. Đặc biệt, nỗi niềm thương nhớ ấy càng được thấy rõ trong phần phân tích hai khổ thơ cuối bài Tràng giang dưới đây :

Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng;
Mênh mông không một chuyến đò ngang.
Không cầu gợi chút niềm thân mật,
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,
Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa.
Lòng quê dợn dợn vời con nước,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.

Trước mắt người đọc hiện lên một khung cảnh hắt hiu :

Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng;
Mênh mông không một chuyến đò ngang.
Không cầu gợi chút niềm thân mật,
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.

Từng đám bèo cứ lặng lẽ tiếp nối đuôi nhau nhau trôi theo dòng nước mà không biết trôi về đâu, tựa như dòng đời bơ vơ, vô định, cảm thấy mình bất lực và nhỏ bé. Ở đây có sự trái chiều giữa những thứ đang có và những thứ không có. Chỉ có dòng nước bát ngát với những cánh bèo tiếp nối đuôi nhau nhau trôi trong vô định, không có lấy một cây cầu dù chênh vênh, không có lấy một con đò dù nhỏ bé. Hai bên bờ sông mà như hai quốc tế, không có một chút ít liên hệ nào, dù gần mà cũng thành xa xôi không hề với tới. Hai bên bờ chạy song song, cùng “ lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng ”, ko chút thân mật, không chút giao hòa nào cả. Khung cảnh vạn vật thiên nhiên ấy, cũng như tâm trạng của nhà thơ vậy. Giữa trời đất bát ngát nhưng không tìm được những tâm hồn đồng điệu với mình, không ai hoàn toàn có thể hiểu mình. Nỗi đơn độc cứ thế chồng chất chất chồng, làm cho con người ta càng cảm thấy nhỏ bé giữa vạn vật thiên nhiên, càng khao khát hơn sự đồng cảm, yêu thương .
Không nhìn dòng nước buồn hiu hắt nữa, nhà thơ dắt tất cả chúng ta nhìn đến cao hơn :

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,
Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa.

Trong thơ của Huy Cận cũng có cánh chim và đám mây như trong 1 số ít bài thơ cổ nói về buổi chiều, tuy nhiên, hai hình ảnh này không có công dụng hô ứng cho nhau như trong thơ cổ, mà chúng còn có ý nghĩa trái ngược nhau. Trong buổi chiều muộn, nhưng từng lớp, từng lớp mây trên cao kia vẫn chất chồng lên nhau, tạo thành những núi bạc, điển hình nổi bật trên nền trời xanh trong. Đây là một cảnh vật hùng vĩ biết bao ! Đó không phải đám mây đơn độc lững lờ giữa tầng không khi chiều về như trong thơ của Hồ Chí Minh. Mây ở đây chất chồng, ánh lên trong nắng chiều, làm cho cả khung trời trở nên xinh xắn và bùng cháy rực rỡ. Giữa khung cảnh ấy, một cánh chim nhỏ nhoi Open. Cánh chim bay giữa những lớp mây cao đẹp đẽ, hùng vĩ như càng làm điển hình nổi bật lên cái nhỏ bé của nó. Nó đơn côi giữa trời đất bát ngát, tựa như tâm hồn nhà thơ bơ vơ giữa đất trời này .
Đặt cánh chim và những núi mây bạc ở thế trái chiều, đã tô đậm thêm nỗi buồn trong lòng nhà thơ. Nỗi buồn như thấm đượm, lan tỏa trong khắp cả khoảng trống :

Lòng quê dợn dợn vời con nước,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.

Tầm mắt trở lại trên dòng nước. Từng đợt sóng nước dập dềnh, nhẹ nhàng uốn lượn nhưng cũng sống sót rất lâu, lan tỏa rất xa. Đó là hình ảnh miêu tả, nhưng cũng chính là tâm trạng của tác giả – một cảm xúc đơn độc ,
Người xưa nhìn khói sóng trên dòng sông khi chiều tà mà cảm thấy nhớ nhà. Còn Huy Cận không cần thấy khói hoàng hôn nhưng trong lòng vẫn dâng lên một nỗi nhớ quê nhà da diết. Đó như một thứ tình cảm thường trực vẫn luôn chất chứa trong lòng người con xa quê, mà không cần một tác động ảnh hưởng nào từ bên ngoài, vẫn thấy nhớ quê, thương quê .
Xem Thêm : Đề thi cuối kỳ môn kinh tế tài chính doanh nghiệpPhân tích 2 khổ cuối bài Tràng giang càng thấy rõ hơn bức tranh quê nhà xinh xắn, nên thơ với những hình ảnh quen thuộc của làng quê Nước Ta như bờ sông, cánh bèo, củi khô, áng mây. Đó là tình yêu quê nhà quốc gia sâu nặng, đã thấm vào từng con chữ. Đồng thời trong đó cũng biểu lộ khát khao tìm được sự đồng điệu trong quốc tế bát ngát của một tâm hồn thi sĩ luôn do dự một “ nỗi sầu nhân thế ” .

Bài văn mẫu 2

Nhà thơ Huy Cận là một nhà thơ nổi tiếng với làng thơ mới, mỗi tác phẩm của ông đều gửi gắm những tâm trạng, nỗi buồn chán, sầu muộn của mình trong đó .
Bài thơ Tràng Giang là một bài thơ tiêu biểu vượt trội gắn liền với Huy Cận, bộc lộ nỗi buồn của tác giả trước nhân tình thế thái, trước nỗi buồn nhân thế. Thể hiện tình cảm yêu quê nhà, quốc gia của tác giả .
Đặc biệt là hai khổ thơ cuối biểu lộ rõ nét tâm trạng phiền não, sầu muộn của tác giả Huy Cận với những nỗi sầu nhân thế .

“Bèo dạt về đâu hàng nối hàng
Mênh mông không một chuyến đò ngang
Không cầu gợi chút niềm thân mật
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng”

Hình ảnh từng cụm bèo lững lờ trôi trên sông vô định không biết đời mình rồi sẽ đi đâu về đâu, trong toàn cảnh khoảng trống bát ngát sông nước trời biển bát ngát, thời hạn là cảnh chiều tà, nhìn những đám bèo trôi vô định, không có phương hướng khiến cho tác giả cảm thấy nôn nao buồn. Một nỗi buồn nhân thế không biết tỏ bày cùng ai, chỉ hoàn toàn có thể gửi gắm vào những câu thơ của riêng mình .
Trong câu thơ “ bát ngát ” hai từ láy này gợi lên cho người đọc sự sầu muộn bát ngát, trước cảnh sông chiều nhưng không có một con đò nhỏ để qua sông, càng làm cho lòng người thêm man mác .
Tác giả đã sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật trái chiều giữa khoảng trống và con người nhỏ bé, khoảng trống càng bát ngát thì con người càng cảm thấy mình thật đơn độc nhỏ bé, lạc lõng biết bao nhiêu .
Khung cảnh vạn vật thiên nhiên bộc lộ như tâm trạng của nhà thơ Huy Cận lúc này đều gợi lên tâm trạng buồn. Giữa đất trời sông nước bát ngát không tìm được một người bạn tâm giao tri kỷ, không ai hoàn toàn có thể hiểu nỗi lòng của tác giả, làm cho nỗi đơn độc cứ thế mà xô sóng ở trong lòng, con người cảm thấy mình thật nhỏ bé, bất lực trước đời sống hiện tại .

“Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa.”

Cánh chim chiều nghiêng bóng trước hoàng hôn, một cánh chim nhỏ nhoi một mình trên khung trời bát ngát to lớn, biểu lộ sự cô liêu khắc khoải. Cánh chim chiều chao nghiêng kia phải chăng chính là hiện thân của tác giả lúc này, đang cảm thấy trào dâng nghiêng ngả những cơn sóng lòng. Đang cảm thấy mình một mình, đơn độc trước cuộc sống bát ngát to lớn .
Thiên nhiên trong khổ thơ này gợi lên cho người đọc cảm xúc buồn thê lương, não lòng, đúng như câu thơ của Nguyễn Du viết trong tác phẩm Truyện Kiều rằng : Người buồn cảnh có vui đâu khi nào ” để bộc lộ sự đơn độc, một mình buồn chán của tác giả trước vạn vật thiên nhiên, cuộc sống .
Tác giả Huy Cận đã vô cùng tinh xảo khi đặt cánh chim trái chiều đơn độc với khoảng trống bát ngát to lớn, bát ngát của đất trời, thiên hà .

“Lòng quê rờn rợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.”

Trong hai câu thơ này biểu lộ tâm trạng nhớ nhà nhớ quê nhà của tác giả Huy Cận. Người xưa thường nhìn khói lam chiều gợi lên cảnh nhớ nhà, nhớ mùi khói nhà bếp thơm ngai ngái để hướng tới quê nhà, mái ấm gia đình, hướng tới người thân thương nhất của mình .
Nhưng Huy Cận viết “ không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ” bộc lộ nỗi nhớ của ông là nỗi nhớ thường trực, nó luôn tiềm ẩn in sâu trong lòng tác giả, không cần phải có chất xúc tác là khói lam chiều mới nhớ .
Bài thơ “ Tràng Giang ” là một bài thơ vô cùng hay biểu lộ bức tranh quê nhà trong cảnh hoàng hôn vô cùng tươi đẹp, sinh động, với hình ảnh quen thuộc như cánh chim, mây trời, sông nước, rồi những cánh bèo trôi .
Phân tích hai khổ cuối bài Tràng giang xong, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy toàn bộ đều gợi lên một bức tranh chiều tà vô cùng tinh xảo, tươi đẹp nhưng bộc lộ một nỗi sầu nhân thế vô cùng thâm thúy trong lòng tác giả .

Bài văn mẫu 3

Có nhà phê bình nào đó đã tinh xảo nhận xét rằng : Thơ Huy Cận không phải rượu rót vào chén ( tức là không say nồng ) mà là men đang lên ; không phải hoa trên cành ( tức không khoe sắc tỏa nắng rực rỡ ) mà là nhựa đang chuyển. Đúng thế ! Cái hồn thơ vẻ bên ngoài tưởng lặng lẽ mà rất cao, rất rộng trong thơ ông không dễ gì chớp lấy .
Đọc “ Tràng giang ” – bài thơ sang chảnh, cổ kính, đậm đà cốt cách Đường thi mà đơn giản và giản dị mới lạ, độc lạ in rõ dấu ấn của thơ lãng mạn đương thời – mới thấy đánh giá và nhận định trên là đúng .

Là Tràng Giang khổ nào cũng dập dềnh sóng nước,
Là tâm trạng, khổ nào cũng lặng lẽ u buồn.

( Lê Vy )
Hai khổ cuối của bài thơ đã góp thêm phần tạo nên điều ấy :

Bèo dạt về đâu hàng nối hàng;
Mênh mông không một chuyến đò ngang
…
Lòng quê dợn dợn vời non nước,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.

Âm hưởng trầm trầm, chất ngất u buồn của những câu thơ tiên phong lan rộng đến hai khổ cuối. Từ một cành củi khô ở trước đến hình ảnh “ bèo dạt ” vô định vô phương ở sau đều gợi lên sự chia li “ tan ” mà không “ hợp ” .

Bèo dạt về đâu hàng nối hàng;
Mênh mông không một chuyến đò ngang
Không cầu gợi chút niềm thân mật,
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.

Trước cảnh “ bát ngát ” sông dài trời rộng, cánh bèo xanh nổi như nét điểm xuyết gợi lên cả kiếp người : nhỏ bé và vô định. Hình ảnh không phải mới, vốn dĩ đã Open khá nhiều trong ca dao và thơ cổ nhưng đặt trong dòng “ Tràng giang ” vẫn đủ sức khiến người chiêm ngưỡng và thưởng thức cảm nhận rõ ràng thêm cái bát ngát của đất trời, cái xa vắng của thời hạn, cái vô cùng của vạn vật thiên nhiên tạo hóa .
Cảnh bát ngát nhưng vắng bặt bóng hình con người. Điệp từ “ không ” như điểm nhấn cho sự vắng ở đây. Song nhưng không có “ đò ”, không hề có cảnh “ cô chu trấn nhật những sa miên ” hãy “ bến My Lăng nằm không thuyền đợi khách ”. Cả dáng cầu nghiêng nghiêng, “ cầu bao nhiêu nhịp thương mình bấy nhiêu ” cũng không hề Open, tổng thể đều “ lặng lẽ ”, chỉ có vạn vật thiên nhiên “ bờ xanh ” tiếp nối đuôi nhau vạn vật thiên nhiên ( bãi vàng ) .
Gam màu lạnh. Cảnh quạnh quẽ càng thêm quạnh quẽ, u buồn càng chất ngất u buồn hơn. Cánh bèo trôi hay chính con người đang lạc loài giữa cái bát ngát của đất trời, cái xa vắng của thời hạn ?
Huy Cận là một nhà thơ mới, ảnh hưởng tác động khá nhiều dòng thơ lãng mạn Pháp. Thế nhưng, ông còn là người thuộc nhiều, tác động ảnh hưởng nhiều phong thái sang trọng và quý phái, cổ kính của thơ Đường. Cốt cách ấy được bộc lộ rõ nét trong khổ thơ cuối :

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa
Lòng quê dợn dợn vời con nước,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.

Bậc thánh thi Đỗ Phủ đời Đường lại có câu :

Giang giang ba lãng kiêm thiên dũng
Tái thượng phong vân tiếp địa âm.

( Thu hứng )
và đã được Nguyễn Công Trứ dịch một cách tài hoa rằng :

Lưng trời sóng gợn lòng sông thẳm
Mặt đất mây đùn cửa ải xa.

Ý thơ của Đỗ Phủ đã được tái hiện độc lạ qua ngòi bút của Huy Cận :
Lớp lớp mây cao đùn núi bạc .
Từ láy “ lớp lớp ” khiên mây sum sê thêm, nhiều tầng nhiều lớp thêm, nên khiến núi ánh lên sắc bạc huyền hoặc như trong mộng. Tứ thơ cao nhã lắm thay !
Trong cái tĩnh gần như tuyệt đối của trang thơ, cánh chim có lẽ rằng là chút hồn động nhất .
Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa
Đã là “ cánh nhỏ ” mà lại chao nghiêng nên nét thanh mảnh của cánh chim càng nâng thêm một bậc. Sắc hoàng hôn bát ngát trên trang thơ, cánh chim bé nhỏ nghiêng chao gợi lên niềm xúc cảm ? Sẽ chẳng khi nào ta quên được ý thơ …
Giữa khoảng trống cô tịch, ngẩng nhìn lên cao rồi lại cúi trông mặt nước :

Lòng quê dợn dợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.

Xem Thêm : Nghị luận xã hội về thói nịnh bợ trong đời sống ( 5 mẫu )Tư thế ấy có khiến ta liên tưởng đến Lý Bạch : “ Cử đầu vọng minh nguyệt – Đê góp vốn đầu tư cố hương ? ”
Âm hưởng hai câu thơ Đường thi tuyệt tác của Thôi Hiệu phảng phất ở đây :

Nhật mộ hương quan hà xứ thị
Yên ba giang thượng sử nhân sầu.

Thế nhưng Thôi Hiệu phải có “ khói sóng ” mới “ buồn lòng ai ”. Còn nhà thơ của tất cả chúng ta “ không khói hoàng hôn ” mà “ lòng quê ” vẫn “ dợn dợn vời con nước ” ! Từ láy “ dợn dợn ” và từ “ vời ” khiến nỗi buồn triền miên, xa xôi, giàn trải mãi đến vô tận, đến khôn cùng !
Nhận xét về Huy Cận, nhà phê bình Hoài Thanh từng viết : “ Huy Cận có lẽ rằng đã sống một cuộc sống rất thông thường, nhưng ông luôn lắng nghe mình sống để ghi lấy cái uyển chuyển lặng lẽ của quốc tế bên trong ”. Đọc những vần thơ của thi nhân, chỉ mong cảm nhận và hiểu thêm một chút ít về con người thơ ấy. Sau khi phân tích 2 khổ cuối bài Tràng giang, tất cả chúng ta sẽ hy vọng một điều rằng “ Tràng giang ” sẽ còn mãi trôi, lấp lánh lung linh trên thi đàn Việt Nam, mãi trôi để nhớ để thương trong lòng người đọc .

Bài văn mẫu 4

Độc giả biết đến hồn thơ của Huy Cận trước cách mạng là một hồn thơ sầu, buồn trước nỗi sầu nhân thế. Đến với bài thơ “ Tràng giang ”, ta lại phát hiện một nỗi buồn, đơn độc thâm thúy của tác giả trước cuộc sống. Đặc biệt, nỗi sầu buồn ấy được làm điển hình nổi bật trong hai khổ thơ cuối của bài thơ .
Khổ thơ thứ 3 đã gợi ra hình ảnh một kiếp người nhỏ bé, vô định, chênh vênh trước dòng đời mang nét cổ kính :

“Bèo dạt về đâu hàng nối hàng
Mênh mông không một chuyến đò ngang
Không cầu gợi chút niềm thân mật
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng”

Hình ảnh “ bèo dạt ” như gợi bão tố của cuộc sống đang xô đẩy số phận một con người nhỏ bé như hình ảnh bèo cô độc, bị xô đẩy. Con người như cùng bơ vơ trước cuộc sống. Điệp từ “ không ” nhấn mạnh vấn đề sự trống vắng, thiếu vắng, mất mát. Nó góp thêm phần phủ định hiệu suất cao. Dòng sông là bức tường ngăn cách, phương tiện đi lại đi qua nó là “ đò ”, “ cầu ”, là cái khiến con người xóa bớt sự đơn độc. Nhưng ở đầy, đã có sự phủ định tuyệt đối “ không cầu ”, “ không đò ”, đó lại là sự khẳng định chắc chắn không có bất kể tín hiệu, mối liên hệ nào để con người thân thiện nhau, giá trị sống của con người đang bị trọn vẹn hủy hoại. Nếu bị tước đoạt những thứ giúp con người đến với nhau thì không đời sống không có giá trị. Phương tiện giúp con người xóa đi sự xa cách mà ở thực trạng này lại trọn vẹn không có. Sự sống của con người có vẻ như bị tàn phá, vì sống giữa cuộc sống mà không có sự liên hệ, cảm thông hay san sẻ. Hình ảnh “ bờ xanh ’, “ bãi vàng ” là hai sự vật vốn dĩ đứng cạnh nhau mà lại không có một mối liên hệ ràng buộc nào. “ Lặng lẽ ” chỉ hoạt động giải trí bí mật, kín kẽ, riêng không liên quan gì đến nhau. Tác giả đã gợi ra bức tranh cảnh vật hoang vắng, thiếu hơi ấm tình người .
Khổ thơ thứ 4 gợi ra cả một bầu tâm sự của tác giả :

“Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Chim nghiêng cánh nhỏ, bóng chiều sa
Lòng quê dợn dợn vờn con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà”

Hình ảnh “ mây cao ”, “ núi bạc ” mang hình ảnh kì vĩ, mang tầm vóc lớn. Nhà thơ đã lựa chọn sử dụng những hình ảnh lớn lao, kì vĩ, mượn từ “ đùn ” của nhà thơ Đường, đó là sự hoạt động từ bên trong đẩy ra bên ngoài : từng lớp mây trắng cứ bung nở, tỏa ra thành một núi bạc. “ Lớp lớp ” là nhiều, chồng lên nhau, không có điểm kết thúc. Hình ảnh mây trắng hết lớp này đến lớp khác như một cây bút bông nở lên trên trời cao. Mây trông như những ngọn núi bạc, mây là núi, núi tựa mây. Hình ảnh “ cánh chim ” là một công thức ước lệ trong thơ cổ, lấy cánh chim để gọi buổi chiều, nói hộ tâm trạng con người. Hình ảnh “ cánh chim ” gợi sự sống cho cảnh vật, những cánh chim nhỏ lại nghiêng đi, không chịu được sức nặng của bóng chiều đang xa xuống, tạo sự trái chiều giữa cảnh khung trời cao rộng hùng vĩ ở câu trên và cánh chim nhỏ bé ở câu dưới. Câu thơ ở đầu cuối “ không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ” chính là tâm sự nhớ quê nhà mà tác giả gửi gắm. Cách bộc lộ nỗi nhớ nhà : không cần có yếu tố gợi nhớ mà vẫn nhớ vì nỗi nhớ luôn thường trực ở trong tâm hồn thi sĩ. Huy Cận đứng trước dòng sông của quốc gia, bộc lộ tâm sự của nhà thơ so với quốc gia. Người đọc nhận ra được sự cô độc của tác giả do mất quê nhà, đây là một tâm trạng thầm kín, biểu lộ tình yêu nước của nhà thơ .
“ Tràng giang ” là một bức tranh vạn vật thiên nhiên đẹp nhưng buồn, đặc biệt quan trọng hai khổ thơ cuối bộc lộ tình yêu quê nhà, quốc gia của nhà thơ. Tình yêu ấy mang tâm sự thầm kín của tác giả. Trong đó còn có sự tích hợp giữa tân tiến và cổ xưa, xứng danh là bài thơ hay nhất của tập “ Lửa thiêng ” .

Bài văn mẫu 5

Huy Cận nhà thơ xuất chúng của trào lưu thơ mới, thơ của ông mang nhiều tâm trạng, nỗi buồn của chính thi nhân và nỗi sầu nhân thế. Đoạn cuối của bài thơ Tràng giang là một trong số đó .

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,
Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa,
Lòng quê dợn dợn vời non nước,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.”

Huy Cận lại khéo vẽ nét đẹp cổ xưa và tân tiến cho khung trời trên cao :

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,
Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa.

Tác giả đã dùng những từ láy “ lớp lớp ” ở đây để miêu tả rõ hình ảnh của những đám mây nhiều nó từng lớp từng lớp đã làm bạc đi cả khung trời, câu thơ : ” lớp lớp mây cao đùn núi bạc ” nhà thơ đã dùng giải pháp so sánh ẩn dụ và bút pháp chấm phá với “ mây cao đùn núi bạc ” thành “ lớp lớp ” đã khiến người đọc tưởng tượng ra những núi mây trắng được ánh nắng chiếu vào như dát bạc. Hình ảnh mang nét đẹp cổ xưa thật trữ tình và lại càng thi vị hơn khi nó được khơi nguồn cảm hứng từ một tứ thơ Đường cổ của Đỗ Phủ :
“ Mặt đất mây đùn cửa ải xa ” để tô thêm vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên hùng vĩ tác giả đã so sánh màu của những đám mây với ” bạc ” một cách so sánh khá khôn khéo. Huy Cận đã vận dụng rất tài tình động từ “ đùn ”, khiến mây như hoạt động, có nội lực từ bên trong, từng lớp từng lớp mây cứ đùn ra mãi thành núi bạc. Đây cũng là một nét thơ đầy chất tân tiến, bởi nó đã vận dụng phát minh sáng tạo từ thơ cổ xưa quen thuộc. Và nét văn minh càng thể hiện rõ hơn qua dấu hai chấm thần tình trong câu thơ sau. Dấu hai chấm này gợi mối quan hệ giữa chim và bóng chiều .
Trời mây thì bát ngát, to lớn như vậy còn chim thì chao nghiêng nhưng ở đây không phải là chao nghiêng một cách thông thường mà “ chim nghiêng cánh nhỏ : bóng chiều sa ” : Chim nghiêng cánh nhỏ kéo bóng chiều, cùng sa xuống mặt tràng giang, hay chính bóng chiều sa, đè nặng lên cánh chim nhỏ làm nghiêng lệch cả đi. Câu thơ tả khoảng trống nhưng gợi được thời hạn bởi nó sử dụng “ cánh chim ” và “ bóng chiều ”, vốn là những hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật để tả hoàng hôn trong thơ ca cổ xưa. có lẽ rằng những đàn chim đang vội vã bay về tổ ấm của mình để tránh được cái ” bóng chiều sa ”. Dường như những cánh chim đó đang bị đè nặng của cảnh xế chiều buông xuống và điều đặc biệt quan trọng hơn là cánh chim không thông thường mà chim nghiêng bỏi đôi cánh nhỏ bằng đôi cánh nhỏ của mình chim bay về tổ ấm của mình để tránh được một khoảng trống to lớn buổi chiều tà. chim bay đi đâu cho thoát khỏi cái bóng chiều tà đang đè nặng xuống mình ? Nhưng giữa khung cảnh cổ xưa đó, người đọc lại phát hiện nét tâm trạng tân tiến :

Lòng quê dợn dợn vời con nước,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.
“lòng quê dợn dợn vời non nước”

Lòng quê ở đây muốn nói lên nỗi nhớ quê nhà của nhà thơ, sự hướng tâm chứ không chỉ đơn thuần là tấm lòng chất phác, quê mùa. hai từ “ dợn dợn ” cho ta cảm nhận sóng biển đang ở bên ta, sóng biển cũng biết nhớ thương hay tác giả đang nhớ thương vậy ? “ Dợn dợn ” là một từ láy nguyên phát minh sáng tạo của Huy Cận, chưa từng thấy trước đó. Từ láy này hô ứng cùng cụm từ “ vời con nước ” cho thấy một nỗi niềm bâng khuâng, đơn độc của “ lòng quê ”. Hai từ “ dợn dợn “ còn gợi cho ta thấy được sự lên xuống uốn lượn của sóng biển hay nỗi nhớ trào dâng của nhà thơ khi đứng trước cảnh hoang vắng của một buổi chiều tà. Và nỗi nhớ ấy không chỉ một lần mà là liên tục, nhiều lần nhưng nỗi ấy mới chỉ là “ dờn dợn ” ’ mà chưa phải là cuồng nhiệt. câu thơ muốn nói lên lòng nhớ quê nhà khi tác giả sông nước hay trong Truyện Kiều cũng ả nỗi nhớ nhà nhưng lại chưa biết đâu là nhà khi :

“bốn phương mây trắng một màu
trông về cố quốc biết đâu là nhà”

kiếu nhớ quê nhà nhưng bốn phương đều là một màu làm thế nào để nhận ra được đâu là nhà hay trong đời sống của cô như thế thì sẽ biết về đâu và đâu sẽ là nhà ? vâng lòng nhớ quê nhà được gợi lên bởi từ “ mây trắng ”, cánh chim chiều và được tác giả nhấn mạnh vấn đề ở từ “ con nước ”, tác giả kết thúc bài thơ một cách nhẹ nhàng nhưng sâu lắng :
“ không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ”
Nhà thơ đã mượn từ “ khói ” trong thơ của nhà thơ thôi hiệu để nói lên nỗi lòng của mình, nếu như nhà thơ Tô Hiệu nói “ trên sông khói sóng cho buồn lòng ai ” thì nhà thơ Huy Cận không có “ khói ” nhưng vẫn nhớ về nhà hay cái nôi mà mình đã nuôi ta trưởng thành. Nhà thơ tô hiệu mới nói lên nỗi nhớ nhà một cách chung nhưng ở đây nhà thơ huy cận đã chứng minh và khẳng định “ không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ” câu thơ rất can đảm và mạnh mẽ dứt khoát. Xưa kia nhà thơ thôi hiệu buồn vì cõi tiên mù mịt, quê nhà cách xa, khói sóng trên sông gợi cho tác giả thấy u ám và đen tối mà sầu. Nhưng nay Huy Cận buồn trước cảnh khoảng trống hoang vắng, sóng “ gợn tràng giang “ khiến ông nhớ tới quê nhà như một nguồn ấm cúng vá là tổ ấm niềm hạnh phúc so với ông. thôi hiệu tìm giấc mơ tiên chỉ thấy hư vô, đó là lòng khát khao một cõi quê nhà thực tại còn Huy Cận một mình đối lập với khung cảnh vô tình, hoang vắng lòng ông lại muốn được quay trở lại với quê nhà mang nặng tình thương và mang lại sự ấm cúng cho tác giả đó cũng là nỗi khát vọng của ông. Bằng những giải pháp so sánh và sự tài tình miêu tả của nhà thơ đã biểu lộ rõ nỗi buồn, nỗi nhớ nhung quê nhà của tác giả. Nỗi niềm nhớ quê nhà khi đang đứng giữa quê nhà, nhưng quê nhà đã không còn. Đây là nét tâm trạng chung của nhà thơ mới lúc giờ đây, một nỗi lòng đau xót trước cảnh mất nước .
Thơ mang đậm nét buồn, buồn ở đây không phải là buồn do cảnh vật tàn phai, khoảng trống chật hẹp, tù túng hay chết chóc mà buồn vì cái đẹp thiếu tình người, từ một sự mất mát những mối liên hệ có tính phổ quát gây nên một cái buồn đậm màu triết lí, nỗi buồn đó cũng phản ánh sự biến hóa đời sống xã hội, khổ thơ cũng muốn nói lên nỗi buồn của những ai khi phải xa quê nhà .

Bài văn mẫu 6

 

Nhắc đến Cù Huy Cận, ta thường nhớ đến một nhà thơ giàu suy tư với những vần thơ u sầu, ảo não. Thông qua những trang thơ văn, Huy Cận đã bộc lộ được những xúc cảm chân thành về những cuộc sống, về con người, thơ ông khi nào cũng tiềm ẩn một nỗi buồn man mác, “ nỗi buồn miên viễn ”, một nỗi buồn trải dài với bát ngát của trời đất. Đọc thơ Huy Cận, fan hâm mộ thường mang những xúc động, bồi hồi với từng vần thơ, với từng nội dung triết lí nhân sinh ở đời mà nhà thơ truyền tải, bởi những xúc cảm ấy quá đỗi chân thực, nó bắt nguồn từ chính những cảm hứng, những thưởng thức của nhà thơ trong cuộc sống. Cái ấn tượng mà Huy Cận để lại cho fan hâm mộ không chỉ là nỗi buồn, sự suy tư mà trên toàn bộ, đó chính là sự chiêm nghiệm đầy quý giá trước những yếu tố, hiện tượng kỳ lạ tất yếu của cuộc sống này. Cũng được sáng tác trong sự suy tư, trong dòng xúc cảm u buồn, trầm mặc ấy, bài thơ “ Tràng giang ” tiêu biểu vượt trội cho cảm hứng thơ văn này của Huy Cận .
Bài thơ “ Tràng giang ” được sáng tác trong một thực trạng khá đặc biệt quan trọng, đó là khi nhà thơ một mình ngắm cảnh trên bến đò Chèn, trước khoảng trống sông nước bát ngát, to lớn nhà thơ đã có những suy tư về cuộc sống, về con người, đó chính là sự nhỏ bé, không có ý nghĩa của con người trước sự to lớn, vô hạn của cuộc sống. Những cảm hứng buồn bã, suy tư đầy trăn trở ấy của nhà thơ được ghi lại một cách chân thực và thâm thúy qua bài thơ “ Tràng giang ”. Đặc biệt, qua hai khổ thơ đầu của bài thơ, Huy Cận vừa bộc lộ được ngọn nguồn của xúc cảm, cũng là nguyên do dẫn đến, nguyên do ảnh hưởng tác động đến tâm trạng, sự suy tư của mình. Và trước sự bát ngát của khoảng trống sông nước ấy, nhà thơ Huy Cận đã bộc lộ được những tâm lý thâm thúy về cuộc sống, về con người. Trong đó sự sự nhỏ bé, hữu hạn của con người được đặt trong mối quan hệ trái chiều với cái to lớn, vô hạn của dòng đời :

“Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp
Con thuyền xuôi mái nước song song”

Mở ra trước mắt người đọc, đó chính là khoảng trống to lớn, bát ngát của sông nước, của khung trời. Cùng với sự bát ngát đó chính là nét tịch mịch, lạng lẽ của dòng sông. Và chính ngoại cảnh đầy đặc biệt quan trọng ấy đã tác động ảnh hưởng thâm thúy đến tâm trạng của nhà thơ, mang đến những cảm xúc man mác buồn cùng những suy tư triền miên, không có điểm kết. Bao giờ cũng vậy, đứng trước khoảng trống to lớn của vạn vật thiên nhiên, thiên hà cũng gợi ra cho con người những cảm nhận thấm thía về sự đơn độc, nhỏ bé của mình. Trong bài thơ này cũng vậy, trước khoảng trống sông nước bát ngát, kì vĩ đã gợi ra những nỗi buồn, làm đậm đặc hơn những suy tư của thi nhân về cuộc sống. Không gian to lớn của dòng sông trước hết biểu lộ qua hai âm “ tràng giang ”, âm “ tràng ” vốn là cách đọc chệch âm của trường, nghĩa là sông dài. Nhưng nếu “ trường giang ” chỉ gợi ra độ dài cho con sông thì cách dùng “ tràng giang ” lại gợi ra cho con sông ấy cả độ to lớn và bát ngát .
Như vậy, ngay từ đầu nhà thơ Huy Cận đã rất chú ý quan tâm đến cách lựa chọn, cách dùng từ, đó chính là sự tinh xảo, phát minh sáng tạo của một nhà thơ năng lực. “ Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp ”, câu thơ đã gợi ra liên tưởng đến những hình ảnh con sóng nhỏ lăn tăn trên mặt sông đầy tĩnh mịch, sự hoạt động chậm rãi, nhẹ nhàng đó càng làm cho nhà thơ cảm nhận thấm thía được sự u buồn, đơn độc “ buồn điệp điệp ”, đó chính là nỗi buồn như những con sóng nhỏ lăn tăn, tuy nhẹ nhàng, êm ái ấy nhưng lại có ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ đến tâm hồn, đến xúc cảm của người thi nhân. Không gian sông nước vốn tịch mịch, u buồn, nên dù có Open những hình ảnh của con người, gợi liên tưởng đến sự sống thì cũng không làm cho nhà thơ vơi bớt được những nỗi buồn, trút bỏ được những suy tư mà ngược lại càng làm cho nỗi buồn ấy trở nên da diết “ Con thuyền xuôi mái nước song song ” .
Con thuyền thường gắn liền với sự sống của con người, nhưng hình ảnh con thuyền xuôi mái lại trọn vẹn không gợi ra được sự sống ấy. Sự hoạt động từ tốn của con thuyền trọn vẹn là do sự trôi chảy của dòng nước, trọn vẹn không có sự tác động ảnh hưởng có ý thức nào “ xuôi mái ”. Và hình ảnh con thuyền vẫn liên tục mạch nguồn xúc cảm của nhà thơ ở câu thơ sau đó :

“Thuyền về nước lại sầu trăm ngả
Củi một cành khô lạc mấy dòng”

Không gian to lớn nhưng tịch mịch, con thuyền xuôi mái trong im re có vẻ như đã trở thành đối tượng người dùng của sự suy tư. Trôi chảy trên dòng sông nhưng con thuyền lại bộc lộ một sự lạc lõng, nhỏ bé đến đau lòng. Sự hoạt động của nó trọn vẹn phó mặc vào sự chảy trôi của dòng sông, rõ ràng có sự liên hệ mật thiết đấy nhưng lại không gợi được một chút ít gắn bó, thân thương. “ Thuyền về nước lại sầu trăm ngả ”, nhưng một khi vắng đi sự Open của con thuyền thì dòng sông ấy mới thực sự rơi vào nỗi buồn, tịch mịch tuyệt đối “ Sầu về nước lại sầu trăm ngả ”. Qua hình ảnh thơ còn gợi cho người đọc liên tưởng đến đời sống của con người, cũng là quan hệ của con người so với cuộc sống to lớn. Là sự nhỏ bé, lạc lõng của con người trước sự chảy trôi vô tình của cuộc sống “ Củi một cành khô lạc mấy dòng ” .
Hình ảnh cành củi khô hiện lên như chính cuộc sống đầy không có ý nghĩa của con người, trước sự bát ngát, to lớn chảy trôi không ngừng của dòng đời thì con người ấy trở nên đơn độc, lạc lõng đến đáng thương. Cũng là sự nổi trôi đầy thăng trầm của đời sống. “ Lạc mấy dòng ” gợi ra đời sống không có mục tiêu, trọn vẹn chịu sự chi phối, đưa đẩy của dòng đời. Đó cũng chính là tâm trạng của nhà thơ khi thời đại nhà thơ sống vốn có nhiều dịch chuyển, mang đến cho con người nỗi buồn thời thế. Vẫn dùng vạn vật thiên nhiên làm phương pháp biểu lộ nỗi niềm, tâm trạng, ở khổ thơ thứ hai Huy Cận vẫn liên tục biểu lộ chiều sâu của dòng xúc cảm ấy :

“Lơ thơ cồn cỏ gió đìu hiu
Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều”

Không gian tĩnh mịch của sông nước liên tục được nhà thơ Huy Cận đặc tả trải qua hình ảnh lơ thơ của cồn cỏ “ Lơ thơ cồn cỏ gió vắng vẻ ”. Hình ảnh “ cồn cỏ ” gợi cho người đọc liên tưởng đến những khoảng chừng khoảng trống nhỏ hẹp, xa mờ của những bãi đất giữa sông, sự lạng lẽ biểu lộ ngay qua những nhà thơ dùng từ, “ lơ thơ ” gợi ra cái rất ít, sự xa cách của những cồn cỏ, “ vắng vẻ ” lại gợi ra cái quạnh quẽ, cô tịch khoảng trống. Trong khoảng trống hoang vắng, bát ngát trọn vẹn không có sự Open của bất kỳ sống, không có tín hiệu nào của con người. Nhà thơ Huy Cận cảm nhận được sự tịch mịch đó nên đã bộc lộ sự cảm thán trước sự hoang vắng ấy “ Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều ” .

Câu thơ thể hiện được một sự trống vắng, hụt hẫng trong cảm xúc của nhà thơ. Bởi tiếng “đâu” của nhà thơ vang lên đầy mất mát, đau lòng, cái khoảng không gian rộng lớn nhưng buồn vắng ấy khiến cho nhà thơ choáng ngợp, làm đậm đặc thêm tâm hồn vốn chất chồng những suy tư. Nên nhà thơ muốn kiếm tìm những dấu hiệu của sự sống, muốn “bấu víu” vào đó để tìm chút ấm áp, chút sự sống. Nhưng ngay cả mong muốn nhỏ nhoi đó cũng trở nên vô vọng bởi “Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều”, nghĩa là không có bất cứ dấu hiệu nào của con người, của sự sống, không gian làng mạc, âm thanh của cuộc sống vốn chỉ tồn tại trong tâm tưởng của nhà thơ:

“Nắng xuống chiều lên sâu chót vót
Sông dài, trời rộng bến cô liêu”

Khi đã vô vọng trong tìm kiếm hơi ấm từ đời sống thì nhà thơ Huy Cận lại liên tục bộc lộ nỗi lòng qua việc miêu tả khung cảnh của khung trời, của dòng sông. Đó chính là cái sâu thăm thẳm của khung trời khi nắng xuống, tín hiệu của một ngày trọn vẹn lùi xuống, dần nhường chỗ cho ánh chiều tà bao trùm khoảng trống “ Nắng xuống chiều lên sâu chót vót ”. “ Chót vót ” không chỉ gợi ra độ sâu, cũng như độ rộng của khung trời, mà còn gợi ra cái suy tư bộn bề, bộn bề trong tâm hồn của nhà thơ. Dưới khoảng trống sâu thăm thẳm, rộng bát ngát của khung trời thì dòng sông như dài ra, kéo theo cái to lớn của khung trời làm cho cảnh vật chìm đắm trong sự tịch mịch, cô liêu “ Sông dài, trời rộng bến cô liêu ” .
“ Tràng giang ” là bài thơ biểu lộ được nhiều suy tư, xúc cảm của nhà thơ Huy Cận, mà trên tổng thể đó chính là sự suy tư của về con người và về cuộc sống. Trước khoảng trống bát ngát, kì vĩ của tự nhiên, nhà thơ cảm nhận toàn vẹn sự đơn độc của con người, mà cái đơn độc, nhỏ bé này không chỉ sống sót ở cá thể nhà thơ. Mà nó còn là nỗi buồn, sự lạc lõng đơn độc của cả một thế hệ người trong thời đại mà nhà thơ sinh sống. Đặc biệt, qua hai khổ thơ đầu, nhà thơ Huy Cận cũng đã biểu lộ được cảm hứng chủ yếu của bài thơ, nỗi buồn được gợi ra một cách đầy khôn khéo, tinh xảo, lôi cuốn được sự đồng cảm của người đọc, người nghe .

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Thông tin cần biết