Hệ thống kiến thức Người lái đò sông Đà – Nguyễn Minh Châu
1. Tác giả tác phẩm
a. Tác giả Nguyễn Tuân
Bạn đang đọc: Kiến thức cơ bản bài Người lái đò sông Đà – Nguyễn Tuân – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng
Bạn đang xem : Kiến thức cơ bản bài Người lái đò sông Đà – Nguyễn Tuân
– Nguyễn Tuân ( 1910 – 1987 )
– Là nhà văn lớn, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái Đẹp, nâng cái Đẹp lên thành tôn giáo .
– Phong cách thẩm mỹ và nghệ thuật độc lạ : tài hoa, uyên bác .
– Đưa thể tùy bút, bút kí đạt tới trình độ thẩm mỹ và nghệ thuật cao với những rực rỡ riêng …
b. Tác phẩm Người lái đò Sông Đà
b. 1. Hoàn cảnh sáng tác
+ Người lái đò sông Đà là một áng văn trong tập tùy bút Sông Đà ( 1960 ) – thành quả thẩm mỹ và nghệ thuật đẹp tươi của Nguyễn Tuân trong chuyến đi gian nan và hào hùng tới miền Tây Bắc to lớn của Tổ quốc. Sông Đà gồm 15 thiên tùy bút và một bài thơ ở dạng phác thảo .
+ Mục đích chính của chuyến đi tới Tây Bắc của nhà văn đồng thời cũng là cảm hứng chủ yếu của cả tập bút ký là tìm kiếm chất vàng của vạn vật thiên nhiên Tây Bắc và nhất là chất vàng mười – “ thứ vàng đã được thử lửa ” ở tâm hồn những con người lao động, chiến đấu trên miền núi sông hùng vĩ và thơ mộng .
b. 2. Xuất xứ
– Tác phẩm trích từ tập tùy bút Sông Đà, in lần đầu năm 1960. Tập tùy bút này gồm 15 bài tùy bút và một bài thơ ở dạng phác thảo. Người lái đò Sông Đà là một trong những áng văn tiêu biểu vượt trội nhất của tập Sông Đà, bộc lộ những nét rực rỡ trong thẩm mỹ và nghệ thuật tùy bút của Nguyễn Tuân
>> Xem lại : Soạn bài Người lái đò sông Đà
2. Nội dung tác phẩm
2.1 Vẻ đẹp hung bạo và trữ tình của hình tượng con sông Đà
* Vẻ hung bạo, dữ dằn :
– Cảnh đá bờ sông “ dựng vách thành ”, có quãng lòng sông bị thắt hẹp lại như cái yết hầu .
– Những quãng dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm …
– Những “ hút nước ” chết người luôn chuẩn bị sẵn sàng nhấn chìm và đập tan chiếc thuyền nào lọt vào .
– Tiếng nước thác sông Đà với nhiều cung bậc kinh hoàng khác nhau
– Quãng sông Đà với bao đá nổi, đá chìm, phối hợp cùng sóng thác như dàn thạch trận, lập nhiều phòng tuyến … chuẩn bị sẵn sàng “ ăn chết ” con thuyền và người lái đò .
>> Phân tích hình ảnh con sông Đà hung bạo trong Người lái đò sông Đà
* Vẻ trữ tình, thơ mộng :
– Từ trên cao nhìn xuống, dòng chảy uốn lượn của con sông như mái tóc của người thiếu nữ diễm kiều .
– Nhìn ngắm con sông từ nhiều thời hạn, khoảng trống khác nhau, Nguyễn Tuân đó phát hiện những sắc màu tươi đẹp và phong phú của màu nước sông Đà. Nó đổi khác theo mùa, mỗi mùa có một vẻ đẹp riêng .
– “ Nhìn sông Đà như một cố nhân ”, nhà văn cảm nhận rõ nét cái chất “ đằm đằm ấm ấm ” thân quen của con sông và nhất là cái chất thơ như ngấm vào trong từng cảnh sắc vạn vật thiên nhiên sông Đà .
– Từ điểm nhìn của một khách hải hồ trên dòng sông, nhà văn đó quan sát và khắc họa những vẻ đẹp rất là phong phú và nên thơ của cảnh vật ven sông .
>> Phân tích hình tượng sông Đà trong Người lái đò sông Đà
2.2. Hình tượng người lái đò
Xem thêm: ✅ Công thức nguyên hàm ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
– Là người tinh thạo trong nghề nghiệp
+ Ông lão nắm vững qui luật khắc nghiệt của dòng thác sông Đà “ Nắm chắc quy luật của thần sông thần đá ” .
+ Ông thuộc lòng những đặc thù địa hình của Sông Đà “ nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào toàn bộ những luồng nước của tổng thể những con thác hiểm trở ”, Sông Đà “ như một thiên anh hùng ca mà ông đò thuộc đến cả những cái chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng ” .
– Là người trí dũng tuyệt vời : Ông sẵn sàng chuẩn bị đương đầu với thác dữ, chinh phục “ cửa tử ”, “ cửa sinh ”, vượt qua trận thuỷ chiến với đá chìm, đá nổi, với những trùng vi thạch trận và phòng tuyến đầy nguy hại. Ông lái đò vượt qua bằng những hành vi táo bạo và chuẩn xác. Ông hiện lên như một vị chủ huy dày dạn kinh nghiệm tay nghề :
+ Ở trùng vây thứ nhất : thần sông dàn ra năm cửa đá thì có đến bốn cửa tử, cửa sinh duy nhất nằm sát bờ trái và huy độg hết sức mạnh của sóng thác đánh vỗ mặt con thuyền. Luồng tuy nhiên hung tợn “ liều mạng vào sát nách mà đá trái, mà thúc gối vào bụng và hông thuyền ”. Thậm chí còn đánh đòn tỉa, đánh đòn âm … nhưng người lái đò bình tĩnh giữ chắc mái chèo giúp con thuyền “ khỏi bị hất khỏi bờm tuy nhiên trận địa phóng thẳng vào mình ”. Ngay cả lúc bị trúng đòn hiểm, mặt méo bệch đi nhưng ông vẫn tỉnh táo chỉ huy con thuyền lướt đúng vào luồng sinh .
+ Ở trùng vây thứ 2, dòng sông đã đổi khác sơ đồ phục kích và cả giải pháp. Vòng vây thứ 2 này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào. Cửa sinh lại sắp xếp lệch qua phía bờ hữu ngạn. Nhưng ông đò đã “ nắm chắc quy luật của thần sông thần đá ” nên lập tức cũng biến hóa giải pháp theo, nhận ra cạm bẫy của bọn thuỷ quân nơi cửa ải nước này. Ông không tránh mặt mà đưa con thuyền cưỡi lên sóng thác ” “ cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như thể cưỡi hổ ”. “ Nắm chắc được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo vào cửa đá ấy ”. Người lái đò tả xung, hữu đột như một chiến tướng dày dạn kinh nghiệm tay nghề trận mạc có thừa lòng quả cảm đã đưa được con thuyền vượt qua tập đoàn lớn cửa tử khiến cho những bộ mặt đá hung hăng dữ tợn phải xanh lè, tuyệt vọng .
+ Ở trùng vây thứ 3, thạch trận ít cửa tử hơn những bên phải bên trái đều là luồng chết cả, cửa sinh lại nằm giữa lòng sông và bọn đá hậu vệ canh giữ. Nhưng ông đò không hề giật mình trước mưu mô hiểm độc của bọn chúng, liên tục chỉ huy con thuyền vượt qua trùng vây thứ 3 .
– Là người tài hoa nghệ sĩ :
+ Ông cạnh tranh đối đầu với ghềnh thác cuồng bạo bằng sự tự tin, thư thả nghệ sĩ. Tay lái linh động, khôn khéo, tài hoa như một nghệ sĩ trên sông nước : “ ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến ”, “ Vút, vút … thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước ”. Dưới bàn tay chèo lái điêu luyện của ông con thuyền đã hoá thành con tuấn mã hiểu ý chủ – khi thì khôn khéo tránh mặt luồng sóng dữ, khi thì phóng thẳng vào cửa đá có 3 tầng cổng “ cánh mở, cánh khép ”. Con thuyền như bay trong khoảng trống, ông đò luôn nhìn thử thách bằng cái nhìn đơn giản và giản dị mà lãng mạn .
+ Sau cuộc vượt thác gian truân, ông đò lại có phong thái từ tốn của một nghệ sĩ “ Đêm ấy nhà đò đốt lửa trong hang đá, nước ống cơm lam và toàn buôn chuyện về cá anh vũ, cá dầm xanh … ” .
=> Đây là hình ảnh về một người lao động mới mang vẻ đẹp khác thường. Người lái đò hiện lên như thể vị chỉ huy dày dạn kinh nghiệm tay nghề, tài trí và luôn có phong thái từ tốn pha chút nghệ sĩ. Ông chỉ huy cuộc vượt thác một cách tài tình, khôn ngoan và biết nhìn thử thách đó qua bằng cái nhìn đơn giản và giản dị mà không thiếu vẻ lãng mạn. Hình ảnh ông lái đò cho thấy Nguyễn Tuân đó tìm được nhân vật mới cho mình, những con người đáng trân trọng, đáng ngợi ca, không thuộc những tầng lớp thượng lưu đài các một thời vang bóng mà ngay trong quần chúng lao động thông thường xung quanh ta. Qua hình tượng người lái đò sông Đà, nhà văn muốn phát biểu ý niệm : người anh hùng không phải chỉ có trong chiến đấu mà còn có trong đời sống lao động thường ngày .
– Đoạn văn tả trận thủy chiến, tập trung chuyên sâu khắc họa hình tượng ông lái đò một lần nữa cho thấy sự uyên bác, lịch sự của Nguyễn Tuân. ở đây có tri thức, có ngôn từ sôi động của quân sự chiến lược, thể thao, võ thuật, điện ảnh …
>> Tham khảo : Phân tích hình tượng người lái đò trong Người lái đò sông Đà
3. Nghệ thuật
– Những ví von, so sánh, liên tưởng, tưởng tượng độc lạ, giật mình và rất mê hoặc của tác giả .
– Ngôn ngữ phong phú, sôi động, giàu hình ảnh và có sức quyến rũ cao .
– Câu văn có nhịp điệu, lúc thì quay quồng, mau lẹ, khi thì chậm rãi, như tãi ra để miêu tả vẻ đẹp trữ tình rất nên thơ của con sông .
>> Xem thêm: Phân tích đặc sắc nghệ thuật trong tùy bút Người lái đò Sông Đà
4. Chủ đề:
Qua hình tượng sông Đà và người lái đò, Nguyễn Tuân muốn bộc lộ niềm yêu dấu thiết tha với vạn vật thiên nhiên quốc gia và ngợi ca những con người lao động – chất vàng mười của đời sống .
Một số dạng bài thường gặp và tài liệu liên quan:
- So sánh cảnh cho chữ của Huấn Cao và cảnh vượt thác sông Đà
- Dàn ý cảm nhận về hình tượng sông Đà liên hệ với bài thơ Tràng giang
- Liên hệ so sánh hình tượng người lái đò sông Đà với Huấn Cao
- Sơ đồ tư duy Người lái đò sông Đà kèm một số đề văn liên quan
* * * * * *
Trên đây là tóm tắt kiến thức và kỹ năng Người lái đò sông Đà, gồm có những kiến thức và kỹ năng về tác giả, tác phẩm, nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ, … Cùng với đó là những bài văn mẫu hay nhất về tác phẩm này mà THPT Sóc Trăng đã sưu tầm. Hy vọng những tài liệu Ngu van 12 này, những em sẽ giúp những em thuận tiện tiếp thu kỹ năng và kiến thức để học tập tốt hơn. Chúc những em luôn học tốt và đạt hiệu quả cao nhé !
Hệ thống kỹ năng và kiến thức cơ bản bài Người lái đò sông Đà của Nguyễn Minh Châu do THPT Sóc Trăng sưu tầm, tổng hợp kỹ năng và kiến thức về bài Người lái đò sông Đà cùng những bài văn mẫu tương quan .
Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục: Giáo dục
Xem thêm: Công thức tính thể tích khối nón chuẩn kèm ví dụ dễ hiểu
Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận !
Nguồn san sẻ : Trường trung học phổ thông TP Sóc Trăng ( thptsoctrang.edu.vn )
Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Phương pháp học tập