Kiến thức bài Sóng – Xuân Quỳnh | Kiến thức cơ bản Văn 12

Hệ thống kiến thức bài Sóng – Xuân Quỳnh – Nhằm giúp các em hiểu rõ về bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh, Đọc Tài Liệu đã tổng hợp lại toàn bộ kiến thức về tác phẩm này, từ tác giả, tác phẩm tới nội dung, nghệ thuật,… kèm theo những bài văn mẫu hay nhất phân tích, bình giảng, cảm nhận bài thơ và các khổ thơ.

Hệ thống toàn bộ kiến thức bài Sóng – Xuân Quỳnh 

I.  Tác giả

– Xuân Quỳnh có cuộc đời bất hạnh, luôn khát khao tình yêu, mái ấm gia đình và tình mẫu tử

– Đặc điểm hồn thơ : lời nói của người phụ nữ giàu yêu thương, khát khao niềm hạnh phúc đời thường, bình dị, nhiều âu lo, day dứt, trăn trở trong tình yêu .

II. Bài thơ Sóng

1. Hoàn cảnh sáng tác

Sóng được sáng tác năm 1967 trong chuyến đi công tác làm việc vùng biển Diêm Điền. Trước khi Sóng sinh ra, Xuân Quỳnh đã phải nếm trải những đổ vỡ trong tình yêu. Đây là bài thơ tiêu biểu vượt trội cho hồn thơ và phong thái thơ Xuân Quỳnh. Tác phẩm được in trong tập Hoa dọc chiến hào ( 1968 ) .

2. Âm điệu, nhịp điệu của bài thơ

– Âm điệu của bài thơ Sóng là âm điệu, của những con sóng ngoài biển khơi, lúc ào ạt, kinh hoàng lúc nhẹ nhàng, khoan thai. Âm điệu đó được tạo nên bởi : Thể ngũ ngôn với những câu thơ được ngắt nhịp linh động .
– Bài thơ có hai hình tượng là “ sóng ” và “ em ” – lúc phân tách, soi chiếu vào nhau, lúc nhập hòa làm một trong một cái tôi trữ tình duy nhất là Xuân Quỳnh .
>> Xem lại kiến thức và kỹ năng về tác giả, tác phẩm qua bài : Soạn bài Sóng – Xuân Quỳnh và Sơ đồ tư duy bài Sóng của Xuân Quỳnh

3. Nội dung

– Khổ 1 :
– Sóng được đặc tả ở hai đối cực : “ kinh hoàng ” > những trạng thái có thật của sóng ngoài tự nhiên .
– Tương quan sông – bể : đặc thù xích míc
• Sông : khoảng trống nhỏ, hẹp, hữu hạn, nông cạn
• Bể : khoảng trống lớn, rộng, khoáng đạt, thâm thúy
> Băn khoăn và tìm cách giải đáp : không hiểu nổi mình, tìm ra tận bể > mượn một qui luật tự nhiên để biểu trưng cho những do dự trong lòng mình. Nước sông tự bao đời vẫn đổ ra biển lớn. Sóng dữ thế chủ động từ bỏ khoảng trống nông cạn eo hẹp về với khoảng trống to lớn vô hạn > khát khao vượt số lượng giới hạn nhỏ bé, vươn tới khoảng trống to lớn hơn để lí giải chính mình của con người .
– Đặt trong tính sóng đôi của hình tượng sóng và em : trạng thái của sóng gắn với khí chất của người phụ nữ > luôn luôn hài hòa những đối cực ( vừa khao khát mãnh liệt vừa trầm tư êm ả dịu dàng, vừa sôi sục rộn ràng vừa lặng lẽ bí mật, thoắt ồn ào sung sướng thoáng đã chìm lắng sâu sa … ), khát vọng giải thuật chính mình của sóng cũng là khát vọng thành thực, khơi tìm thực chất tâm hồn mình của người con gái .
– Khổ 2 :
+ Thời gian : “ rất lâu rồi ” và “ ngày sau ” > tình yêu chạy theo chiều thời hạn thăm thẳm vẫn mãi mãi tươi mới, mãi không hết “ bồi hồi ”
+ Khám phá mới về sóng : tượng trưng cho sự bất diệt của tuổi trẻ và khát vọng tình yêu .
+ Mượn qui luật tự nhiên để diễn đạt một triết lí dung dị nhưng thấm thía về tình yêu và tuổi trẻ : còn tuổi trẻ là còn khát vọng, mà khát vọng yêu thương mãi còn tức là con người mãi tươi tắn. ( so sánh với triết lí của Xuân Diệu : Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn / Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại )
– Khổ 3, 4 :
+ Không thể truy nguyên nguồn gốc của sóng cũng như tình yêu của con người. Đó mãi mãi là huyền bí diệu kì, là sức mê hoặc mời gọi của tình yêu. Không thể cắt nghĩa tình yêu và cũng chẳng nên cắt nghĩa tình yêu bởi rất hoàn toàn có thể khi ta biết yêu vì lẽ gì thì cũng là lúc tình yêu ra đi .
+ Người phụ nữ, nhân vật em trong bài thơ cũng không hề cắt nghĩa được tình yêu. Một sự bất lực đáng yêu và dễ thương của một trái tim yêu không chỉ yên cầu xúc cảm mà còn yên cầu nhận thức mãnh liệt .>> Tham khảo : Phân tích khổ 2, 3 và 4 bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

– Khổ 5 :

+ Con sóng, dù ở trạng thái nào ( trong lòng sâu, trên mặt nước, ngày hay đêm ), đều thao thức một nỗi niềm “ nhớ bờ ” .
– Quan sát nhịp vỗ của sóng :
• Chìm ( dưới lòng sâu ) – nổi ( trên mặt nước )
• Nhớ bờ – ngày đêm không ngủ
=> Nhận xét
• Từ hoạt động thông thường của sóng, liên tưởng : sóng vì nhớ bờ mà vỗ miên man, vô hồi vô hạn, bất kể ngày đêm .
• Cách nói : dưới lòng sâu – trên mặt nước đã choán nỗi nhớ lên khắp chiều rộng chiều sâu của đại dương – nơi những con sóng mãi thao thức > chiều sâu, chiều rộng của nỗi nhớ, da diết và khắc khoải .
– Liên tưởng nỗi nhớ anh trong em : “ cả trong mơ còn thức ” > nếu sóng nhớ bờ cả ngày đêm thì nỗi nhớ của em còn vượt mọi số lượng giới hạn thời hạn, khoảng trống, tràn cả vào chiều sâu của vô thức > nỗi nhớ ngọt ngào da diết nhất, sâu kín nhất > nhớ anh là sự sống của trái tim em .
– Hình thức : khổ thơ duy nhất có 6 câu : tăng thêm dung tích ngôn từ để diễn đạt toàn vẹn hơn nỗi nhớ > nỗi nhớ tràn bờ, phá vỡ mọi số lượng giới hạn câu chữ > giống như con sóng nhớ thương bồi mãi, điệp mãi, dềnh lên mãi, vỗ tràn cả thi ca .

>> Xem thêm: Bình giảng khổ 5 và 6 bài thơ Sóng

– Khổ 6, 7
+ Cũng như sóng chỉ có một hướng đích duy nhất là bờ, em chỉ có phương anh làm điểm đến, mặc kệ cuộc sống có nhiều trái ngang .
+ Sự thuỷ chung của sóng với bờ hay cũng chính là sự chung thuỷ của em với anh. Nếu nỗi nhớ làm thành biểu lộ nồng nàn, sôi sục của tình yêu thì sự thuỷ chung lại là phần đằm sâu trong trái tim người phụ nữ .
– Hai khổ cuối :
+ Sự sống, tình yêu ở thời đại nào cũng luôn hữu hạn trong đối sánh tương quan với cái vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận của vạn vật thiên nhiên, ngoài hành tinh. Trước cái vĩnh hằng của tạo hoá, trước dòng chảy vô hồi, vô hạn của cuộc sống, tình yêu của con người mãi mãi chỉ là “ bóng câu qua hành lang cửa số ”. Đó là cảm thức về thời hạn. Dường như càng yêu mãnh liệt, càng khát khao gắn bó, con người càng hay nghĩ về thời hạn ! Người phụ nữ đang cháy bóng khát khao yêu và được yêu trong Sóng cũng không phải là ngoại lệ .
+ Vậy, chỉ có một cách duy nhất để tình yêu vĩnh cửu với thời hạn, để trái tim yêu được đập mãi. Đó là “ Làm sao được tan ra – Thành trăm con sóng nhỏ – Giữa biển lớn tình yêu – Để ngàn năm còn vỗ ”. Đó là khát vọng được vĩnh cửu hoá tình yêu, được hoà tình yêu của mình vào khối tình chung của trái đất, như con sóng hoà vào đại dương bát ngát, bất tận .>> Các bài văn mẫu về hình tượng Sóng :

4. Nghệ thuật

– Nhịp điệu độc lạ, giàu sức liên tưởng : thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp, gieo vần, nối khổ linh động
– Giọng điệu tha thiết chân thành, không ít có sự phấp phỏng lo âu .
– Xây dựng hình tượng sóng như một ẩn dụ nghệ thụât về tình yêu của người phụ nữ .
– Kết cấu song hành : sóng và em

5. Chủ đề

Sóng là bài thơ tình rực rỡ. Bài thơ là sự tò mò những khát vọng tình yêu của trái tim người phụ nữ chân thành, giàu khao khát nhưng cũng rất tự nhiên

>> Tổng hợp các đề nghị luận văn học về bài thơ Sóng (Xuân Quỳnh)

* * * * * * * * * *

Trên đây là hệ thống kiến thức về tác phẩm Sóng của Xuân Quỳnh, bao gồm những kiến thức về tác giả, tác phẩm, nội dung, nghệ thuật,… Cùng với đó là những bài văn mẫu hay nhất về bài thơ Sóng mà Đọc Tài Liệu đã sưu tầm. Hy vọng những tài liệu ngữ văn lớp 12 này, các em sẽ dễ dàng tiếp thu kiến thức để học tập tốt hơn. Chúc các em luôn học tốt và đạt kết quả cao nhé!

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Phương pháp học tập