Xác định phương thức biểu đạt trong một văn bản là một trong những yêu cầu thường gặp trong phần đọc hiểu của đề thi THPT quốc gia môn Ngữ văn.
Bài viết này sẽ giúp bạn bạn dễ dàng nhận biết và phân biệt các phương thức biểu đạt trong văn bản
Bạn đang đọc: Đặc điểm nhận diện các phương thức biểu đạt bạn cần ghi nhớ | Ngữ văn 12
Tham khảo Đặc điểm nhận diện các phong cách ngôn ngữ cần nhớ
1. Tự sự
Phương thức biểu đạt tự sự là gì?
Phương thức biểu đạt tự sự là phương thức trình diễn các vấn đề ( sự kiện ) có quan hệ nhân quả đến hiệu quả. ( diễn biến vấn đề )
Thể loại
– Bản tin báo chí truyền thông- Bản tường thuật, tường trình- Tác phẩm văn học nghệ thuận ( Truyện, tiểu thuyết )
Ví dụ
” … Một hôm, mẹ Cám đưa cho Tấm và Cám mỗi đứa một cái giỏ, sai đi bắt tôm, bắt tép và hứa, đứa nào bắt được đầy giỏ sẽ thưởng cho một cái yếm đỏ. Tấm vốn cần mẫn, lại sợ dì mắng nên mải miết suốt buổi bắt đầy một giỏ cả tôm lẫn tép. Còn Cám quen được nuông chiều, chỉ ham chơi nên mãi đến chiều chẳng bắt được gì … ” ( Tấm cám )
2. Miêu tả
Phương thức biểu đạt miêu tả là gì?
Phương thức biểu đạt miêu tả là phương thức tái hiện các đặc thù, thuôc tính sự vật, hiện tượng kỳ lạ, giúp con người cảm nhận và hiểu được chúng .
Thể loại.
– Văn tả cảnh, tả người, vật …- Đoạn văn miêu tả trong tác phẩm tự sự
Ví dụ
” Trăng đang lên. Mặt sông lấp loáng ánh vàng. Núi Trùm Cát đứng sừng sững bên bờ sông thành một khối tím sẫm uy nghi, trầm mặc. Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên, những con sóng nhỏ lăn tăn gợn đều mơn man vỗ nhẹ vào hai bên bờ cát … ” – ( Trong cơn gió lốc )
3. Biếu cảm
Phương thức biểu cảm là gì?
Phương thức biểu cảm là phương thức bày tỏ trực tiếp hoặc gián tiếp tình cảm, cảm hứng của con người trước những yếu tố tự nhiên, xã hội, sự vật …
Thể loại
– Điện mừng, thăm hỏi động viên, chia buồn- Tác phẩm văn học : thơ trữ tình, tùy bút .
Ví dụ
Nhớ ai bổi hổi bồi hồiNhư đứng đống lửa như ngồi đống than
4. Thuyết minh
Phương thức biểu đạt thuyết minh là gì?
Xem thêm: Công thức tính công suất dễ hiểu nhất 2022
Phương thức biểu đạt thuyết minh là trình diễn thuộc tính, cấu trúc, nguyên do, tác dụng có ích hoặc có hại của sự vật hiện tượng kỳ lạ, để người đọc có tri thức và có thái độ đúng đắn với chúng .
Thể loại
– Thuyết minh mẫu sản phẩm .- Giới thiệu di tích lịch sử, thắng cảnh, nhân vật- Trình bày tri thức và giải pháp trong khoa học
Ví dụ
“ Theo các nhà khoa học, vỏ hộp ni lông lẫn vào đất làm cản trở quy trình sinh trưởng của các loài thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự tăng trưởng của cỏ dẫn đến hiện tượng kỳ lạ xói mòn ở các vùng đồi núi. Bao bì ni lông bị vứt xuống cống làm tắc các đường dẫn nước thải, làm tăng năng lực ngập lụt của các đô thị về mùa mưa. Sự ùn tắc của mạng lưới hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi chúng nuốt phải … ” – ( tin tức về Ngày Trái Đất năm 2000 )
5. Nghị luận
Phương thức biểu đạt nghị luận là gì?
Phương thức biểu đạt nghị luận là phương thức trình diễn quan điểm nhìn nhận, bàn luận, trình diễn tư tưởng, chủ trương quan điểm của con người so với tự nhiên, xã hội, qua các vấn đề, luận cứ và lập luận thuyết phục .
Thể loại
– Cáo, hịch, chiếu, biểu- Xã luận, phản hồi, lời kể gọi .- Sách lí luận .- Tranh luận về một yếu tố chính trị, xã hội, văn hóa truyền thống .
Ví dụ
“ Muốn thiết kế xây dựng một quốc gia giàu mạnh thì phải có nhiều người tài năng. Muốn có nhiều người tài năng thì học viên phải ra sức học tập văn hóa truyền thống và rèn luyện thân thể, chính do chỉ có học tập và rèn luyện thì các em mới hoàn toàn có thể trở thành những người tài năng trong tương lai ” – ( Tài liệu hướng dẫn đội viên )
6. Hành chính – công vụ
Phương thức biểu đạt hành chính – công vụ là gì?
Phương thức biểu đạt hành chính – công vụ là trình diễn theo mẫu chung và chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về pháp lí các quan điểm, nguyện vọng của cá thể, tập thể so với cơ quan quản lí .
Thể loại
– Đơn từ- Báo cáo- Đề nghị
Ví dụ
“Điều 5.- Xử lý vi phạm đối với người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính.
Xem thêm: Phương thức biểu đạt là gì? Có mấy loại? Cách nhận biết?
Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính mà sách nhiễu nhân dân, dung túng, bao che cho cá thể, tổ chức triển khai có hành vi vi phạm hành chính, không xử phạt hoặc xử phạt không kịp thời, không đúng mức, xử phạt quá thẩm quyền pháp luật thì tuỳ theo đặc thù, mức độ vi phạm mà bị giải quyết và xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ; nếu gây thiệt hại vật chất thì phải bồi thường theo pháp luật của pháp lý. “( sưu tầm )Có thể bạn chăm sóc : Soạn bài Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt
Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Phương pháp học tập