Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà (Dàn ý + 5 mẫu) » Tin Tức Giáo Dục Học Tập Tiny

Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà ( Dàn ý + 5 mẫu ), Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng trữ tình của dòng sông Đà là tài liệu vô cùng hữu dụng giúp cho những

Để giúp cho các bạn học sinh có thể củng cố lại kiến thức môn Ngữ văn lớp 12, cũng như có thêm hành trang để bước vào kỳ thi THPT Quốc gia sắp tới, thì sau đay chúng tôi xin giới thiệu dàn ý chi tiết và một số bài văn mẫu Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng trữ tình của dòng sông Đà.

Bạn Đang Xem : Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà ( Dàn ý + 5 mẫu )

Đây là tài liệu vô cùng có ích đã được chúng tôi tổng hợp lại và đăng tải tại đây. Xin mời quý thầy cô và những bạn cùng tìm hiểu thêm tài liệu bài văn mẫu lớp 12 : Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng trữ tình của dòng sông Đà .

Dàn ý cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà

I. Mở bài:

Người lái đò sông Đà là một tùy bút rất rực rỡ của Nguyễn Tuân rút từ tập Sông Đà. Hình ảnh con sông Đà với 2 đặc tính điển hình nổi bật là hung bạo và trữ tình được tác giả khắc họa đậm nét trong tùy bút. Khi miêu tả tính cách hung bạo của sông Đà, tác giả sử dụng những câu văn mang nhịp điệu dồn dập, hình ảnh thơ hùng vĩ. Nhưng khi ca tụng dòng sông Đà trữ tình quyến rũ ông lại dùng những câu văn dài, dịu dàng êm ả, nghe như tiếng hát ngân nga .

II. Thân bài:

* Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của sông Đà:

– Thác ghềnh lúc này chỉ còn lại trong nỗi nhớ. Thuyền được trôi êm : câu văn khởi đầu đoạn trọn vẹn là thanh bằng gợi cảm giác lâng lâng, mơ màng ; ý lặng tờ nhắc lại trùng điệp tạo chất thơ .
– Thiên nhiên hài hòa mang vẻ trong trẻo nguyên sơ, kỳ thú : Cỏ gianh đồi núi đang ra những búp non, đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương
– So sánh bờ sông hoang dại như bờ tiền sử, hồn nhiên như nỗi niềm cổ tích tuổi xưa mở ra những liên tưởng về sự bát ngát, lãng mạn, hư hư thực thực của dòng sông .
– Người với cảnh có sự tương giao, hư thực xen kẽ : Tiếng còi, con hươu ngộ ngẩng đầu nhìn và hỏi ông khách sông Đà. Cảnh làm cho vị tình nhân non nước sông Đà xúc động trong thực và mơ .

* Nghệ thuật của ngòi bút lãng mạn tài hoa, tinh tế. Nhà văn hiến cho độc giả hình ảnh sống động, ấn tượng sâu sắc:

– Lấy động tả tĩnh : Cá quẫy đủ khiến ta giật mình .
– Cái tĩnh hàm chứa sự giật mình bởi sự biến hóa liên tục : thuyền thả trôi, con hươu thơ ngộ vểnh tai, áng cỏ sương, tiếng còi sương, đàn cá dầm xanh quẫy vọt. Cảnh và vật đều ở trạng thái động, không chịu ép mình và đều mang hơi thở hoạt động của đời sống nhiều chiều

* Nhà văn đã trải lòng mình với dòng sông, hóa thân vào nó để lắng nghe nhịp sống cuộc đời mới, để nhớ, để thương cho dòng sông, cho quê hương đất nước:

– Thưởng ngoạn vẻ đẹp sông Đà, lòng ông dậy lên cảm xúc liên tưởng về lịch sử vẻ vang, về tình cảm so với cố nhân. : nhắc tới đời Lí đời Trần .
– Trước vẻ đẹp hoang dại nhà văn tâm lý về về tiếng còi tàu, đời sống tân tiến .
– Trải lòng, hóa thân vào dòng sông trong đắm đuối của tình tổ quốc quốc gia : Nhớ thương hòn đá thác, lắng nghe giọng nói, trôi những con đò mình nở .
Xem Thêm : Đề kiểm tra học kì II lớp 9 môn Công nghệ – trung học cơ sở Trần Cao, Hưng Yên

III. Kết bài:

Qua đoạn trích thấy cảnh vật và con người gắn quyện với nhau ngặt nghèo ; thấy những rực rỡ của văn Nguyễn Tuân. Đọc “ Sông Đà ” người đọc càng thêm quý trọng tài năng và tấm lòng của con người suốt đời đi tìm cái đẹp, làm giàu có đời sống ý thức của tổng thể fan hâm mộ tất cả chúng ta .

Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà – Mẫu 1

Nguyễn Tuân là nhà văn duy mỹ – “ suốt đời tôn thờ và phụng sự cái đẹp ”. Tác phẩm của ông là những trang viết sôi động về con người và vạn vật thiên nhiên với cảm hứng ngợi ca. “ Người lái đò sông Đà ” là tác phẩm tiêu biểu vượt trội cho khuynh hướng thẩm mĩ đó của nhà văn. Dưới ngòi bút của ông, sông Đà hiện lên hung bạo như một “ loài thủy quái nham hiểm và độc dữ ” nhưng cũng rất êm ả dịu dàng và say đắm như một mỹ nhân Tây Bắc. Chất trữ tình của tác phẩm toát lên từ những sắc thái trái chiều của dòng sông .
Đoạn trích “ Người lái đò sông Đà ” được trích trong tùy bút sông Đà ( 1960 ). Tác phẩm này là tác dụng của chuyến đi dài 8 tháng mà Nguyễn Tuân đã đến với Tây Bắc. Tây Bắc hùng vĩ mà dạt dào chất thơ đã tạo ấn tượng cho nhà văn, nhất là con sông Đà. Tác phẩm đã thật sự gây ấn tượng mạnh cho người đọc bởi vật liệu ngôn từ đa dạng chủng loại và phong phú. Nhà văn đã kêu gọi cả kho tàng tiếng Việt, cả nhiều ngành nghề, nghành để tái hiện một sông Đà hung bạo, trữ tình và một người lái đò mang cốt cách nghệ sĩ .
Phần đầu của đoạn trích, tác giả hầu hết miêu tả sự hung bạo, hùng vĩ, gian truân của một dòng sông lắm thác nhiều ghềnh. Đó là sự kinh hoàng của cảnh đá dựng bờ sông, cảnh ghềnh Hát Loóng “ nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió ”, cảnh những hút nước rùng rợn ; cảnh thác đá gào thét ; dòng sông với biết bao cửa tử cửa sinh … Cuối đoạn trích tác giả đa phần bàn về vẻ đẹp trữ tình của con sông Đà .
Nguyễn Tuân quan sát sông Đà ở nhiều góc nhìn. Góc độ thứ nhất là từ trên cao nhìn xuống. Ở điểm nhìn ấy tác giả đã tưởng tượng con sông Đà giống như một người đàn bà kiều diễm với áng tóc trữ tình đằm thắm : “ con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đất nương xuân. ” Điệp ngữ “ tuôn dài, tuôn dài ” như mở ra trước mắt của người đọc độ dài vô tận của dòng sông ; mái tóc của Đà giang như nối dài đến vô tận, trùng điệp giữa bạt ngàn màu xanh lặng lẽ của núi rừng .
Phép so sánh “ như một áng tóc trữ tình ” tạo cho người đọc một sự xuýt xoa trước vẻ đẹp diễm tuyệt của sông Đà. Sông Đà giống như một siêu phẩm của trời đất. Chữ “ áng ” thường gắn với áng thơ, áng văn, nay được họ Nguyễn gắn với “ tóc ” thành “ áng tóc trữ tình ”. Nguyên cả cụm từ ấy đã nói lên hết cái chất thơ, chất tươi tắn và xinh xắn, thơ mộng của dòng sông. Cảnh vì vậy mà vừa thực lại vừa mộng. Hai chữ “ ẩn hiện ” càng tăng lên sự huyền bí và trữ tình của dòng sông. Sắc đẹp diễm tuyệt của sông Đà – của người đàn bà kiều diễm còn được tác giả nhấn mạnh vấn đề qua động từ “ bung nở ” và từ láy “ cuồn cuộn ” phối hợp với hoa ban nở trắng rừng, hoa gạo đỏ rực hai bên bờ làm người đọc liên tưởng mái tóc như được trang điểm bởi mây trời, như cài thêm hoa ban hoa gạo và đẹp mơ màng như sương khói mùa xuân. Sự nhân cách hóa đó làm sông Đà quyến rũ biết bao !
Vẻ đẹp trữ tình của con sông Đà còn được Nguyễn Tuân biểu lộ qua việc miêu tả sắc nước. Câu văn bộc lộ sự say sưa và say đắm của Nguyễn Tuân về con sông Tây Bắc thật bay bổng và lãng mạn “ Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên sông Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước sông Đà ” .
Chính vẻ đẹp của mây trời đã tạo cho con sông Đà một vẻ đẹp riêng không trộn lẫn. Nếu như Hoàng Phủ Ngọc Tường nhìn thấy sông Hương có màu xanh thẫm và ánh nắng “ sớm xanh, trưa vàng, chiều tím ” do sự phản quang của mây trời và đẹp như một đoá hoa phù dung ; thì Nguyễn Tuân lại phát hiện ra vẻ đẹp của sắc nước sông Đà đổi khác theo mùa. Mùa xuân, nước sông Đà xanh ngọc bích “ chứ không xanh màu xanh canh hến của nước sông Gâm, sông Lô ”. Xanh ngọc bích là xanh trong, xanh sáng, xanh lè – một sắc màu quyến rũ, trong lành. Đó là sắc màu của nước, của núi, của da trời. Mùa thu, nước sông Đà “ lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ tức giận ở một người bất mãn tức bực độ thu về ” .

Câu văn sử dụng phép so sánh “lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa” khiến người đọc hình dung được vẻ đẹp đa dạng của sắc nước sông Đà. Đồng thời qua câu văn, Nguyễn Tuân cũng đã làm nổi bật được trong cái trữ tình thơ mộng của dòng nước còn có cái dữ dội ngàn đời của con sông Tây Bắc.

Quan sát ở điểm nhìn gần, bằng những câu văn đầy chất thơ, Nguyễn Tuân đã để cho ngòi bút của mình lai láng về Đà giang. Tác giả ví sông Đà như một cố nhân đi xa thì nhớ, gặp lại thì mừng vui khôn xiết. Khi phát hiện ánh nắng chiếu vào mắt, trong sự hướng ngoại, nhà văn đã phát hiện ra nắng sông Đà đẹp đến mê hồn trong ánh sáng “ lóe lên một màu nắng tháng ba Đường thi “ Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu ”. Mượn một câu thơ trong bài thơ Đường nổi tiếng “ Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng ” – Nguyễn Tuân có vẻ như đã ngầm khẳng định chắc chắn vẻ đẹp cổ thi của dòng sông Tây Bắc. Dòng sông ấy trong sự liên tưởng đến thơ Đường đã gợi tả được vẻ đẹp yên bình, trong sáng, lấp lánh lung linh, hồn nhiên thanh thản .
Trong cảm nhận của Nguyễn Tuân, gặp lại sông Đà nhận ra con “ sông vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng ”. Cách so sánh độc lạ, nhân cách hoá, sông Đà hiện lên đẹp bởi chiều sâu : thân thiện, dễ mến, phảng phất hơi ấm tình người của dòng sông. Nó trở thành người bạn hiền chung thuỷ, tỉnh bơ chờ đón người đi xa trở lại .
Tác giả miêu tả cảnh đôi bờ sông thật ấn tượng. Người đọc như lạc vào quốc tế cổ tích, quốc tế của tiền sử. Câu văn “ Thuyền tôi trôi trên sông Đà ” toàn vần bằng tạo cảm xúc yên ả, thanh thản, sự yên bình. Tác giả hướng đến lịch sử dân tộc của những buổi đầu dựng nước và giữ nước : “ Hình như từ đời Trần, đời Lý, đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi ” .
Sự hướng về trong này càng làm điển hình nổi bật vẻ đẹp nguyên sơ và hồng hoang của đôi bờ sông Đà. Đúng như tác giả đã so sánh “ bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa ”. Phép so sánh độc lạ, dùng khoảng trống để gợi mở thời hạn, lan rộng ra biên độ làm điển hình nổi bật vẻ đẹp hồn nhiên, trong sáng, nguyên thuỷ của buổi sơ khai .
Bờ sông ở đây còn nổi lên vẻ đẹp của thảm thực vật và muông thú. Trong cảnh lặng như tờ của vạn vật thiên nhiên, trong cảnh sương đêm chưa tan hết, nhà văn đã nhìn thấy một vẻ đẹp đầy sức sống “ một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa mà tịnh không một bóng người, cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búp ”. Cảnh tượng đó còn ấn tượng bởi một “ đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm ”. Vẻ đẹp ấy thật đầy chất thơ, chất hoạ. Thiên nhiên giống như một bức tranh thủy mặc lộng lẫy. Điều ấy khiến ta liên tưởng đến cảnh trong giả sử Nước Trung Hoa có một ngư dân một hôm chèo thuyền ngược dòng sông rồi lạc vào một chốn thần tiên, một chốn Đào nguyên. Chất thơ trong đoạn văn viết về sông Đà của Nguyễn Tuân có lẽ rằng cũng toát lên từ điển tích ấy gợi lên trong tâm lý của người đọc về vẻ đẹp của dòng sông Tây Bắc – nơi khởi nguồn cho tình yêu quốc gia .
Đoạn trích khép lại bằng hình ảnh “ tiếng cá quẫy … đuổi đàn hươu vụt biến ” và con sông Đà trong sự liên tưởng đến thơ Tản Đà “ bọt nước lênh đênh … bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình của một người tình nhân chưa quen biết ” càng làm cho hình ảnh dòng sông trở nên điệu đàng, có linh hồn, giàu sức hút. Cách kiến thiết xây dựng hình ảnh phong phú, phép so sánh độc lạ, bút pháp nhân cách hóa miêu tả, liên tưởng giật mình mê hoặc. Từ ngữ tinh lọc, độc lạ. Hình ảnh lãng mạn. Sử dụng kiến thức và kỹ năng hội hoạ, thơ ca để miêu tả. Tất cả đã giúp Nguyễn Tuân tái hiện được sức sống mãnh liệt của mỹ nhân sông Đà thơ mộng và trữ tình .
Sông Đà là dòng sông của Tây Bắc, dòng sông với trữ lượng thủy điện lớn nhất cả nước. Đó cũng là một dòng sông nguy hiểm rình rập với “ trăm bảy cái thác, trăm ba cái ghềnh “. Nhưng đó cũng là một dòng sông lai láng chất thơ trong cảm nhận của Nguyễn Tuân. Nguyễn Tuân đã miêu tả con sông như một khu công trình thẩm mỹ và nghệ thuật, một tác phẩm hội hoạ mà tạo hoá ban tặng tô điểm cho quốc gia ; ông tò mò dòng sông ở phương diện nghệ thuật và thẩm mỹ nên nên biểu lộ phong thái tài hoa. Trang sách khép lại rồi mà có vẻ như tâm hồn của bạn đọc vẫn đang trôi mênh mang trên một dòng sông “ hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa ” .

Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà – Mẫu 2

Sông Đà đâu chỉ hung bạo, mà còn là một dòng sông tuyệt vời thơ mộng. Đặc biệt, từ mạn Thác Bờ về xuôi, Sông Đà chỉ còn vẻ êm ả dịu dàng như bất kể một dòng sông nào ở vùng đồng bằng. Bởi vậy, bên cạnh tính hung bạo, Nguyễn Tuân rất chú trọng khắc họa tính trữ tình của dòng sông này. Vốn văn hóa truyền thống, vốn từ vựng giàu sang, trí tưởng tượng bay bổng của nhà văn thả sức tung hoành, tạo nên những đoạn văn mềm mại và mượt mà như những dòng thơ .
Để khắc họa tính trữ tình, êm ả dịu dàng của dòng sông, trước hết Nguyễn Tuân miêu tả Sông Đà một cách bao quát bằng một câu văn đầy hình ảnh và nhịp điệu : Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban gạo tháng hai là cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Có thể coi đây là một bức tranh tổng thể và toàn diện về Sông Đà, lúc đầu chảy ngoằn ngoèo giữa điệp trùng núi đá và đại ngàn Tây Bắc nhưng khi về dần đến miền trung du, Đà Giang chảy dịu dàng êm ả thẳng dòng ?
Xem Thêm : Đề thi Violympic Toán Tiếng Anh lớp 5 vòng 9 năm 2015 – năm nayTác giả ngắm nhìn Sông Đà ở nhiều thời hạn, nhiều khoảng trống khác nhau. Với tình cảm trìu mến thiết tha, nhà văn đã phát hiện được một cách tinh xảo sắc tố của dòng sông biến hóa theo từng mùa. Xuân về, Đà giang xanh ngọc bích, tức là màu xanh rất đẹp, vừa trong xanh lại vừa óng ánh, chứ không xanh như màu xanh canh hến. Khi thu sang, nước Sông Đà một vẻ đẹp riêng. Chính cho nên vì thế, Nguyễn Tuân tức bực khi bọn thực dân cướp nước lại gọi một cách thô bạo Sông Đà là dòng sông Đen – sông có màu đen ( riviere Noire ) .
Tác giả đã dành những đoạn văn hay nhất tả cảnh vật ven Sông Đà để tôn thêm tính trữ tình của dòng sông, nhà văn sử dụng nhiều hình ảnh trong sáng quyến rũ và đầy chất thơ. Nhịp điệu câu văn lúc thì quay quồng, mau lẹ do cách ngắt câu và diễn đạt theo lối điệp ( Bờ Đông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sông Đà ) để diễn đạt niềm sung sướng đang trào dâng trong lòng tác giả, lúc thì chậm rãi, như dãi ra để diễn đạt cái im re rất nên thơ của con sông này : Cảnh ven sông ở đáy lặng tờ … như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa. Hình ảnh một bà tiên sứ, một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa có sức khơi gợi sâu xa, khắc họa được vẻ đẹp hoang sơ, sống sót như vĩnh hằng của vạn vật thiên nhiên. Với cách liên tưởng và ví von ấy, có vẻ như Sông Đà còn có vẻ như đẹp của một con sông bền chắc chạy qua bao tháng năm lịch sử dân tộc, mang dấu tích văn hóa truyền thống ngàn xưa của dân tộc bản địa .

Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà – Mẫu 3

Nguyễn Tuân là một trong những cây bút tiêu biểu vượt trội của văn xuôi tân tiến. Mỗi tác phẩm của ông là một bài ca về cái đẹp và đời sống. Và tùy bút “ Người lái đò sông Đà ” là một tùy bút như vậy. Nổi bật lên trong tác phẩm là hình tượng con sông Đà với hai nét tính cách tiêu biểu vượt trội, đó là hung bạo và trữ tình, thơ mộng. Với sự hiểu biết sâu, gắn bó máu thịt và niềm đam mê cháy bỏng bừng vào trang văn, Nguyễn Tuân đã biến dòng sông của tự nhiên thành dòng sông nghệ thuật và thẩm mỹ, thành một sinh thể có tâm hồn tính cách, trước hết là những đẹp thơ mộng, trữ tình được tái hiện qua ngòi bút của Nguyễn Tuân làm mê hồn bao trái tim bạn đọc .
Nguyễn Tuân cảm nhận vẻ đẹp trữ tình của sông Đà ở nhiều góc nhìn tầm nhìn khác nhau, lúc thì nhìn từ trên cao xuống tức là lúc đi máy bay trên sông Đà, lúc lại nhìn gần đi từ rừng ra và đi thuyền trực tiếp trên sông nước. Trước hết là cảm nhận của nhà văn về vẻ đẹp của sông Đà khi nhìn từ trên cao xuống, tác giả so sánh từ trên máy bay sông Đà “ như chiếc dây thừng ngoằn ngoèo ”, phép so sánh cụ thể hóa dáng hình thướt tha của sông Đà giống như ca dao xưa ví dòng sông uốn lượn như hình con long trên núi rừng Tây Bắc. Tác giả liên tục sử dụng trùng điệp những đối so sánh liên hoàn để tô đậm thêm vẻ đẹp muôn hình muôn vẻ muôn sắc của dòng sông, ‘ con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình mà đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai … ”. Điệp ngữ “ tuôn dài ” được lặp lại hai lần nhấn mạnh vấn đề chiều dài sông Đà chảy suốt chiều dài biên giới phía Tây Tổ quốc, phép so sánh sông Đà như một áng tóc trữ tình lại nhấn mạnh vấn đề dáng hình dòng sông quyến rũ óng ả, mềm mại và mượt mà, duyên dáng uyển chuyển, yêu kiều, hình ảnh ẩn hiện mây trời Tây Bắc và phép so sánh mây trời ấy cuồn cuộn như mù khói núi mèo đốt nương xuân, chính điều này làm tăng thêm vẻ hư ảo kín kẽ e ấp tình tứ của dòng sông. Động từ “ bung nở ” là một động từ mạnh đứng trước hai loài hoa của mùa xuân là hoa gạo đỏ tươi và hoa ban trắng tinh khiết làm tăng thêm cảm nhận về sự hoạt động của sắc màu cứ rối loạn rạo rực rồi bừng lên lộng lẫy, trang điểm cho dòng sông đẹp tuyệt diệu hấp dẫn lòng người. Những phép tu từ giúp Nguyễn Tuân vừa tả sông Đà lại vừa gợi lên vẻ đẹp lộng lẫy giống như một cô gái Tây Bắc e ấp tình tứ. Nguyễn Tuân phải rất yêu sông Đà thì mới có cái nhìn đắm đuối mê hồn xuyên qua làn mây mùa xuân thấy “ mùa xuân dòng sông xanh ngọc bích ”, phép so sánh tài hoa làm điển hình nổi bật màu nước sông Đà vừa có sắc xanh lại vừa có ánh xanh lộng lẫy, lấp lánh lung linh tràn ngập khắp khoảng trống khiến sông Đà bỗng trở thành một khối ngọc bích khổng lồ. Còn khi qua làn sương mùa thu thì nước sông Đà màu đỏ giống như “ da mặt một người bầm đi vì rượu bữa ”, gợi cho ta cảm xúc nước sông Đà đậm phù sa đem phì nhiêu đến cho bao cánh đồng phì nhiêu phong phú gọi bao yêu thương tự hào. Khi đi từ rừng ra nhà văn lại thấy nước sông Đà chói lóa như trẻ con nghịch miếng gương chiếu vào mặt trời, ánh sáng này cũng cho ta cảm nhận rằng nước sông Đà rất trong, phản chiếu ánh mặt trời chói lóa gợi cảm giác ấm cúng. Trên bờ bãi sông còn có sắc màu lộng lẫy của chuồn chuồn, bươm bướm .
Nguyễn Tuân còn đặc biệt quan trọng ấn tượng thâm thúy khi đi qua sông Đà bằng thuyền vì mặt sông ở những quãng sông này “ lặng tờ ”, gợi không khí cổ kính yên bình mang tính lịch sử một thời. Hai bên bờ sông lại hồn nhiên như nỗi niềm cổ tích vì có nhiều hình ảnh lạ : “ đàn hươu đang ngốn búp cỏ gianh ” hiền lành như muốn hỏi ông khách sông Đà …, những tiếng cá đập nước làm đàn hươu nai biến mất, mặt sông cá nhảy tung lên mặt nước “ như bạc rơi thoi ” làm cho dòng sông vừa đẹp vừa giàu .
Với đôi mắt chan chứa, yêu thương trìu mến tự hào, Nguyễn Tuân đã phác họa vạn vật thiên nhiên sông Đà đẹp lộng lẫy hư ảo khiến nhà văn ví dòng sông lúc thì như một cố nhân, lúc lại đắm say như một tình nhân trong thơ Tản Đà ở gần thì thương, đi xa thì nhớ, gặp lại thì vui như nối lại chiêm bao đứt quãng, như “ gặp lại nắng giòn tan sau kì mưa dầm ” có cảm xúc đằm đằm, ấm ấm rất niềm hạnh phúc. Tài hoa của Nguyễn Tuân đã truyền đến cho người đọc bao yêu thương trìu mến để sông Đà mãi sống trong lòng người đọc .
Thành công xuất sắc của tùy bút “ Người lái đò sông Đà ” đó là bức tranh vạn vật thiên nhiên rất thực hòa quyện với cảm hứng mãnh liệt và niềm đam mê của Nguyễn Tuân. Những rực rỡ nghệ thuật và thẩm mỹ với rất nhiều giải pháp tu từ và kho ngôn từ đa dạng và phong phú ngùn ngụt vật liệu sức sống khiến dòng sông Đà của vạn vật thiên nhiên vĩnh viễn trở thành dòng sông thẩm mỹ và nghệ thuật .

Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà – Mẫu 4

Nguyễn Tuân là một con người hết mực tài hoa, uyên bác. Dù chỉ viết văn nhưng ông lại có sự am hiểu nhiều môn thẩm mỹ và nghệ thuật khác : hội họa, điêu khắc, sân khấu, điện ảnh … Biết vận dụng con mắt nhiều ngành văn hóa truyền thống, thẩm mỹ và nghệ thuật khác để tăng cường năng lực quan sát, biểu lộ quốc tế của nghệ thuật và thẩm mỹ ngôn từ. Và “ Người lái đò Sông Đà ” là một tác phẩm đỉnh điểm, bộc lộ sự tài hoa trong việc sử dụng ngôn từ, cũng như những quan sát tinh xảo của Nguyễn Tuân .
Hình ảnh con sông Đà được nhìn qua lăng kính tâm hồn nghệ sĩ với nhiều vẻ đẹp khác nhau mang lại ấn tượng độc lạ. Nguyễn Tuân cảm nhận vẻ đẹp của sông Đà ở nhiều góc nhìn tầm nhìn khác nhau, có lúc ông quan sát con sông từ trên cao xuống tức là lúc đi máy bay trên sông Đà, lúc thì tầm nhìn của ông lại gần hơn khi ông đi thuyền trực tiếp trên con sông. Qua cái nhìn của Nguyễn Tuân, sông Đà thật “ lắm bệnh lắm chứng, chốc dịu dàng êm ả đấy, rồi chuộc lại bản tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy ” .
Dòng sông Đà không chỉ có những “ dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá ” mà nó còn là bức tranh thủy mặc vương vấn lòng người. Con Sông Đà hùng vĩ dài trên năm trăm cây số, ở nơi thượng nguồn nó mang một vẻ đẹp hào hùng và thử thách, vậy mà vượt qua đoạn thượng nguồn dòng sông trọn vẹn mang bộ mặt khác : thơ mộng, trữ tình, thanh thản, yên ả ; nó giống như một cô thiếu nữ xinh đẹp trút bỏ cái vẻ “ đỏng đảnh ” để trở về với vẻ đẹp êm ả dịu dàng lãng mạn của mình – một nét tính khác của Sông Đà được Nguyễn Tuân dùng ngòi bút tài hoa để miêu tả mang đậm chất chữ tình
Từ trên tàu bay nhìn xuống “ con sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban, hoa gạo ”. Phép so sánh sông Đà như một áng tóc trữ tình như nhấn mạnh vấn đề hình dáng dòng sông mềm mại và mượt mà, mềm mịn và mượt mà, lại duyên dáng uyển chuyển, yêu kiều như áng tóc của người con gái. Cùng với hình ảnh ẩn hiện mây trời Tây Bắc và phép so sánh mây trời ấy cuồn cuộn như mù khói núi mèo đốt nương xuân, chính điều này làm tăng thêm vẻ hư ảo kín kẽ e ấp tình tứ của dòng sông .
Vẻ đẹp trữ tình của sông Đà còn được Nguyễn Tuân bộc lộ qua việc miêu tả sắc nước. Ở mỗi thời gian khác nhau người ta lại thấy Sông Đà trong một hình dáng, sắc tố khác nhau. Mùa xuân, nước sông Đà xanh ngọc bích “ chứ không xanh màu xanh canh hến của nước sông Gâm, sông Lô ”. Xanh ngọc bích là xanh trong, xanh sáng, xanh lè – một sắc màu quyến rũ, trong lành. Thật tài hoa và thật trữ tĩnh bởi đó gợi lên sắc màu của nước, của núi, của da trời. Mùa thu, nước sông Đà “ lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ tức giận ở một người bất mãn tức bực độ thu về ”. Câu văn sử dụng phép so sánh “ lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa ” chắc chỉ có ở một mình Nguyễn Tuân. Ông đã sử dụng phép so sánh thật độc lạ, tinh xảo nhưng không kém phần thân thiện. Giúp người đọc thuận tiện tưởng tượng ra vẻ đẹp thơ mộng chân thực của dòng sông .
Quan sát ở điểm nhìn gần, bằng những câu văn đầy chất thơ, Tác giả ví sông Đà như một cố nhân đi xa thì nhớ, gặp lại thì mừng vui khôn xiết. Mượn một câu thơ trong bài thơ Đường nổi tiếng “ Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng ” – “ Yêu hoa tam nguyệt há Dương Châu “ của Lý Bạch, Nguyễn Tuân có vẻ như đã ngầm khẳng định chắc chắn vẻ đẹp cổ thi của dòng sông Tây Bắc. Dòng sông ấy trong sự liên tưởng đến thơ Đường đã gợi tả được vẻ đẹp yên bình, trong sáng, lấp lánh lung linh, hồn nhiên thanh thản. Không gian ngọt ngào trong vẻ đẹp của “ bờ sông Đà, bãi sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm sông Đà ”. Nguyễn Tuân đã gợi lên vẻ đẹp của sông Đà bằng hai từ “ quyến rũ ”. Và quả thực, vẻ đẹp thơ mộng của dòng sông khiến cho người ngoạn cảnh gặp lại có cảm xúc “ đằm đằm ấm ấm ”, gợi biết bao thi vị. Nguyễn Tuân còn đặc biệt quan trọng ấn tượng thâm thúy khi đi qua sông Đà bằng thuyền vì mặt sông ở những quãng sông này “ lặng tờ ”, gợi không khí cổ kính yên bình mang tính lịch sử một thời. Hai bên bờ sông lại hồn nhiên như nỗi niềm cổ tích vì có nhiều hình ảnh lạ : “ đàn hươu đang ngốn búp cỏ gianh ” hiền lành như muốn hỏi ông khách sông Đà …, những tiếng cá đập nước làm đàn hươu nai biến mất, mặt sông cá nhảy tung lên mặt nước “ như bạc rơi thoi ” làm cho dòng sông vừa đẹp vừa giàu. Có lẽ ở nơi đây chỉ có vạn vật thiên nhiên làm chủ vẻ đẹp của chính mình và con người chỉ đóng vai trò là một “ ông khách ” thưởng ngoạn cái đẹp .
Ngòi bút và ngôn từ của Nguyễn Tuân tràn trề âu yếm và nâng niu. Mỗi câu chữ đều quyện chặt tình yêu với con sông bộc lộ sinh động qua biện pháp nhân hóa. Màu sắc và hình ảnh hiện lên đẹp như một bức tranh. Qua đôi mắt người lái đò, hay là đôi mắt của tác giả sông Đà tạo nên những dòng xúc cảm thật lạ kỳ, thần tiên và mộng mơ quá đỗi. Có lẽ khi yêu mảnh đất này, cảm nhận nó ở mọi góc nhìn đều toát lên vẻ đẹp không phải nơi nào cũng có được. Và sông Đà cũng vậy, một vẻ đẹp khiến người đọc phải ngỡ ngàng .

Cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà – Mẫu 5

Ham thích xê dịch, tôn thờ cái đẹp độc lạ như một thứ tôn giáo, cả cuộc sống Nguyễn Tuân mê hồn tìm kiếm cái đẹp muôn màu của vạn vật thiên nhiên, đời sống, con người. Trong hành trình dài mày mò bất tận ấy, Nguyễn Tuân đã gặp sông Đà như một mối duyên kì ngộ … Bởi sông Đà mang vẻ trong mình vẻ đẹp lạ lùng, vừa vô cùng hung bạo vừa rất đỗi thơ mộng. Tất cả vẻ đẹp độc lạ, điệu đàng đến mê hồn của sông Đà đã được Nguyễn Tuân phóng bút trong “ Người lái đó sông Đà ” – một thành quả đẹp mà nhà văn thu hoạch trong chuyến đi gian nan mà đầy hứng khởi tới miền Tây Bắc xa xôi. Là người nghệ sĩ suốt đời săn tìm cái đẹp, hứng thú với những cái khác thường, khác lạ, đối nghịch, trái khoáy, Nguyễn Tuân không chỉ kì công miêu tả vẻ độc lạ của sông Đà mà còn mê hồn đắm đuối vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng của nó. Nhiều lần, Nguyễn Tuân đã đến với sông Đà, bước chân phiêu lãng của in dấu trên mọi nẻo bến bờ. Mỗi lần đến với dòng sông là thêm một phát hiện về vẻ duyên dáng của con sông Tây Bắc .

Từ trên tàu bay nhìn xuống, Nguyễn Tuân thấy con sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình. Đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc, bung nở hoa ban, hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn khói núi mèo đốt nương xuân. Điệp từ tuôn dài cùng nhịp văn mềm mại như du như ngân đã gợi ra vẻ êm đềm lững lờ thướt tha của sông. Phép so sáng dòng sông như một áng tóc trữ tình là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo. Phép so sánh giàu chất thơ, chất họa này chẳng những phô ra vẻ dịu dang, duyên dáng kiêu sa, kiều diễm của sông Đà mà còn bộ lộ chất phong tình, lãng mạn của người nghệ sĩ. Qua phép so sánh, sông Đà mang dáng vẻ của thiếu nữ, một nữ nhân xuân sắc đang buông hờ mái tóc làm duyên, làm dáng giữa cánh rừng hoa, hoa gạo và vẻ bồng bềnh mây khói. Bao nhiêu vẻ đẹp thơ mộng, quyến rũ của đất trời đã ùa về thực dậy trong câu văn Nguyễn Tuân. Hình ảnh so sáng của Nguyễn Tuân gợi ta nhớ đế dòng sông trữ tình, diễm lệ à bóng dáng của những dòng sông ấy đã in sâu trong những trang văn, trang thơ. Đó là dòng sông Hương trong nét vẽ của Hoàng Phủ Ngọc Tường như ngừoi gái đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng duyên dáng. Đó là con sông duyên dáng như áng tóc huyền dưới chân núi Dục Thúy trong ngòi bút thơ Nguyễn Trãi. Mê dắm vẻ đẹp kiều diễm của sông Đà, Nguyễn Tuân đã phát hiện ra mĩ nhân sông Đà luôn muốn làm đẹp với mình, sắc nước sông Đà thay đổi theo mùa, mỗi mùa một sắc. Mùa xuân nước sông xanh màu xanh ngọc bích, mùa thu thì lừ lừ chín đỏ. Chưa bao giờ sông Đà có màu đen xấu xí như cách thực dân Pháp gọi con sông này. Chỉ bằng vài nét phác họa, chấm phá, thiên nhiên Tây Bắc mà linh hồn của sông Đà hiện lên như bức họa nên thơ quyễn rũ.

Con sông Đà quyến rũ. Đối với mỗi người sông Đà, sông Đà lại quyến rũ. Với Nguyễn Tuân, đi rừng lâu này gặp lại thấy con sông Đà đằm đằm ấm ấm như một cố nhân. Gương mặt cố nhân sông Đà tươi sáng rực rỡ tỏa nắng như một miếng sáng, lóe lên màu nắng tháng ba Đường : Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu ”. Gặp lại cố nhân, người nghệ sĩ không giấu được niềm hân hoan, háo hức. Chao ôi, trông con sông vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dần, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. Chỉ bằng vài nét chấm phá mà diện mạo của cố nhân bỗng hiện lên sôi động, tâm trạng, cảm hứng của người nghệ sĩ cũng chan chứa, tràn khắp câu văn .
Đắp đuối trước vẻ trữ tình thơ mộng của Đà giang trong phong thái của một khách lãng du, say đắm, thưởng ngoạn, Nguyễn Tuân đã tò mò ra bao vẻ nên thơ, nên họa của dòng sông. Xuôi về hạ lưu, dòng sông lững lời, êm trôi như nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên phía thượng nguồn Tây Bắc. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ, cổ kính, hoang sơ. Tưởng như từ đời Lí, Trần, Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Con sông Đà dương như chỉ biết sống sót trong khoảng trống mà không hề biết đến thời hạn. Thời gian mải miết trôi, sông Đà vẫn mãi vẻ đẹp nguyên sơ, hoang dại bở tiền sử, bờ sông hồn nhiêu như nỗi niềm cổ tích tuổi xưa. Hai bên bờ sông tịnh không một bóng người. Chỉ có những nương ngô mới nhú lên những là ngô non đầu mùa, những đồi cỏ gianh đang ra nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm. Thỉnh thoảng, con hươu thơ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương chăm chăm nhìn ông khách sông Đà mà như muốn hỏi rằng : Có phải ông cũng vừa nghe thấy một tiếng cói sương ”. Vạn vật như đang chìm vào cõi mộng mơ. Dưới lòng sông, những đàn cá đầm xanh thi thoảng quẫy vọt lên bụng trắng như bạc rơi thoi. Những câu văn xuôi của Nguyễn Tuân vút lên như vần thơ mềm mại và mượt mà, du dương, như nét vẽ thanh nhẹ, hư ảo. Dưới ngòi bút dạt dào, chất thơ, chất họa, vẻ đẹp của dòng nước sông Đà hiện lên như một bức tranh kì thù như những thước phim huyền ảo. Nguyễn Tuân như đưa người đọc vào quốc tế thần tiên cổ tích, thơ mộng, cảnh vừa hoang sơ, cổ kính, vừa thơ mộng, trữ tình, vừa lặng tờ, dịu dàng êm ả, vừa chứa đựng sức sống tươi non .
Không phải đến “ Người lái đò sông Đà, lần tiên phong, dòng sông Đà đi vào văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ. Thực ra từ lâu, sông Đà đã trở thành nguồn cảm hứng dạt dào cho cá văn nghệ sĩ. Thế nhưng, chỉ dưới ngòi bút tài hoa, uyên bác của Nguyễn Tuân, vẻ đẹp hoang dại mà thơ mộng, huyền bí mà diễn lệ của con sông Tây Bắc mới thực sự hiện ra, nổi hình, nối sắc, mới trẻ nên có thần, có hồn và lay động người đọc. Khám phá vẻ đẹp sông Đà trong trang văn Nguyễn Tuân, ta mới thêm thấm thía chân lí thẩm mỹ và nghệ thuật : Thế giới không phải được tạo lập một lần mà mỗi một lần người nghệ sĩ độc lạ Open là một lần quốc tế lại được tạo lập ”

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Thông tin cần biết