1. Đường tiệm cận là gì?
Kiến thức bậc trung học phổ thông chỉ rõ : Đường tiệm cận của đồ thị hàm số là đường tiến sát tới đồ thị ở đồ thị ở vô + ∞ hoặc – ∞
2. Đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang
Đường thẳng x = a là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số y = f ( x ) nếu có một trong các điều kiện kèm theo sau
Bạn đang đọc: Cách tìm tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của hàm số – https://thcsbevandan.edu.vn
Nhận xét:
Đường thẳng y = b là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số y = f ( x ) nếu có một trong các điều kiện kèm theo sau
Nhận xét :
3. Dấu hiệu
Những tín hiệu quan trọng cần nhớ
- Hàm phân thức mà nghiệm của mẫu không là nghiệm của tử có tiệm cận đứng.
- Hàm phân thức mà bậc của tử $le $ bậc của mẫu có TCN.
- Hàm căn thức dạng: $y=sqrt{{}}-sqrt{{}},y=sqrt{{}}-bt,y=bt-sqrt{{}}$ có TCN. (Dùng liên hợp)
- Hàm $y={{a}^{x}},left( 0
- Hàm số $y={{log }_{a}}x,left( 0
- Hàm số $y={{log }_{a}}x,left( 0
4. Cách tìm
- Tiệm cận đứng: Tìm nghiệm của mẫu không là nghiệm của tử.
- Tiệm cận đứng: Tính 2 giới hạn: $underset{xto +infty }{mathop{lim }},y$ hoặc $underset{xto -infty }{mathop{lim }},y$
Lưu ý:
5. Bài tập minh họa
Bài tập 1. Đồ thị hàm số $y=frac{2x-3}{x-1}$ có các đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang lần lượt là:
A. x = 1 và y = -3.
B. X = 2 và y = 1.
C. x = 1 và y = 2.
D. x = – 1 và y = 2.
Lời giải
Chọn C
Ta có $ underset { x to { { 1 } ^ { + } } } { mathop { lim } } , frac { 2 x – 3 } { x-1 } = – infty USD và $ underset { x to { { 1 } ^ { – } } } { mathop { lim } } , frac { 2 x – 3 } { x-1 } = + infty USD nên đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là USD x = 1 USD
USD underset { x to pm infty } { mathop { lim } } , frac { 2 x – 3 } { x-1 } = 2 USD nên đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là USD y = 2 USD
Bài tập 2. Cho hàm số $y=frac{x-9{{x}^{4}}}{{{left( 3{{x}^{2}}-3 right)}^{2}}}$. Khẳng định nào sau đây là khẳng định đúng?
A. Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng, không có tiệm cận ngang .
B. Đồ thị hàm số có 2 tiệm cận đứng, có 1 tiệm cận ngang USD y = – 3 $ .
C. Đồ thị hàm số có 2 tiệm cận đứng, có 1 tiệm cận ngang USD y = – 1 USD .
D. Đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng, có tiệm cận ngang .
Lời giải
Chọn C
Đồ thị hàm số USD y = frac { x-9 { { x } ^ { 4 } } } { { { left ( 3 { { x } ^ { 2 } } – 3 right ) } ^ { 2 } } } $ có hai đường tiệm cận đứng USD x = pm 1 $ và một tiệm cận ngang USD y = – 1 USD
Bài tập 3. Cho hàm số $y=frac{mx+9}{x+m}$ có đồ thị $(C)$. Kết luận nào sau đây đúng ?
A. Khi USD m = 3 $ thì USD ( C ) USD không có đường tiệm cận đứng .
B. Khi USD m = – 3 $ thì USD ( C ) USD không có đường tiệm cận đứng .
C. Khi USD m ne pm 3 $ thì USD ( C ) USD có tiệm cận đứng USD x = – m, USD tiệm cận ngang $ y = m USD .
D. Khi USD m = 0 $ thì USD ( C ) USD không có tiệm cận ngang .
Lời giải
Chọn C
Phương pháp tự luận
Xét phương trình : USD mx + 9 = 0 USD .
Với $x=-m$ ta có: $-{{m}^{2}}+9=0Leftrightarrow m=pm 3$
Xem thêm: Phương thức biểu đạt là gì? Có mấy loại? Cách nhận biết?
Kiểm tra thấy với USD m = pm 3 $ thì hàm số không có tiệm cận đứng và tiệm cận ngang .
Khi USD m ne pm 3 $ hàm số luôn có tiệm cận đứng USD x = m USD hoặc USD x = – m USD và tiệm cận ngang $ y = m USD
Phương pháp trắc nghiệm
Nhập vào máy tính biểu thức $ frac { XY + 9 } { X + Y } $ ấn CALC USD X = – 3 + { { 10 } ^ { – 10 } } ; Y = – 3 $
ta được hiệu quả USD – 3 $ .
Tiếp tục ấn CALC USD X = – 3 – { { 10 } ^ { – 10 } } ; Y = – 3 $ ta được hiệu quả – 3 .
Vậy khi USD m = – 3 $ đồ thị hàm số không có đường tiệm cận đứng .
Tương tự với USD m = 3 $ ta cũng có tác dụng tựa như .
Vậy các đáp án A và B không thỏa mãn nhu cầu .
Tiếp tục ấn CALC USD X = – { { 10 } ^ { 10 } } ; Y = 0 USD ta được tác dụng USD 9 x { { 10 } ^ { – 10 } } $, ấn CALC USD X = { { 10 } ^ { 10 } } ; Y = 0 USD ta được tác dụng USD 9 text { x } { { 10 } ^ { – 10 } } $ .
Do đó hàm số có tiệm cận ngang USD y = 0 USD .
Vậy đáp án D sai .
Bài tập 4. Số tiệm cận của hàm số $y=frac{sqrt{{{x}^{2}}+1}-x}{sqrt{{{x}^{2}}-9}-4}$ là
A. 2 .
B. 4 .
C. 3 .
D. 1 .
Lời giải
Chọn B
Điều kiện xác lập $ left { begin { align } và { { x } ^ { 2 } } – 9 ge 0 và sqrt { { { x } ^ { 2 } } – 9 } ne 4 end { align } right. Leftrightarrow x in ( – infty ; – 3 ] cup text { } ! ! [ ! ! text { } 3 ; + infty ) backslash text { } ! ! { ! ! text { } pm 5 } $
Khi đó có : $ underset { x to + infty } { mathop { lim } } , frac { sqrt { { { x } ^ { 2 } } + 1 } – x } { sqrt { { { x } ^ { 2 } } – 9 } – 4 } = 0 ; underset { x to – infty } { mathop { lim } } , frac { sqrt { { { x } ^ { 2 } } + 1 } – x } { sqrt { { { x } ^ { 2 } } – 9 } – 4 } = 2 USD nên đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận ngang .
Mặt khác có $ underset { x to – { { 5 } ^ { pm } } } { mathop { lim } } , frac { sqrt { { { x } ^ { 2 } } + 1 } – x } { sqrt { { { x } ^ { 2 } } – 9 } – 4 } = mp infty ; underset { x to { { 5 } ^ { pm } } } { mathop { lim } } , frac { sqrt { { { x } ^ { 2 } } + 1 } – x } { sqrt { { { x } ^ { 2 } } – 9 } – 4 } = pm infty USD nên đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận đứng .
Vậy đồ thị hàm số đã cho có 4 đường tiệm cận .
Bài tập 5. Xác định $m$ để đồ thị hàm số $y=frac{3}{4{{x}^{2}}+2left( 2m+3 right)x+{{m}^{2}}-1}$ có đúng hai tiệm cận đứng.
A. $ m B. $-1
C. $ m > – frac { 3 } { 2 } $ .
D. $ m > – frac { 13 } { 12 } $ .
Lời giải
Chọn A
Đồ thị hàm số USD y = frac { x-1 } { { { x } ^ { 2 } } + 2 left ( m-1 right ) x + { { m } ^ { 2 } } – 2 } $ có đúng hai tiệm cận đứng
phương trình $fleft( x right)={{x}^{2}}+2left( m-1 right)x+{{m}^{2}}-2=0$ có 2 nghiệm phân biệt khác 1.
Xem thêm: este – Wiktionary
USD Leftrightarrow left { begin { gathered } Delta ‘ > 0 hfill f left ( 1 right ) ne 0 hfill end { gathered } right. Leftrightarrow left { begin { gathered } { left ( { m – 1 } right ) ^ 2 } – left ( { { m ^ 2 } – 2 } right ) > 0 hfill 1 + 2 left ( { m – 1 } right ) + { m ^ 2 } – 2 ne 0 hfill end { gathered } right. $
USD Leftrightarrow left { begin { gathered } – 2 m + 3 > 0 hfill { m ^ 2 } + 2 m – 3 ne 0 hfill end { gathered } right. Leftrightarrow left { begin { gathered } m
Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Phương pháp học tập