Biện pháp tu từ là gì? Ví dụ về biện pháp tu từ

Biện pháp tu từ là một trong những biện pháp được sử dụng hàng ngày trong cả văn nói và văn viết. Tuy nhiên, để thống kê chi tiết được các biệt pháp tu từ thì không phải ai cũng làm được. Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ cung cấp tới quý bạn đọc một số nội dung nhằm trả lời cho câu hỏi: Biện pháp tu từ là gì?

Biện pháp tu từ là gì?

Biện pháp tư từ là cách sử dụng ngôn từ theo một cách đặc biệt quan trọng ở một đơn vị chức năng ngôn từ ( về từ, câu, văn bản ) trong một ngữ cảnh nhất định nhằm mục đích tăng sức gọi hình, quyến rũ trong diễn đạt và tạo ấn tượng với người đọc về một hình ảnh, một câu truyện, một xúc cảm trong tác phẩm .

Ví dụ về biện pháp tu từ

Có rất nhiều ví dụ về biện pháp tu từ. Dưới đây là một số ví dụ về biện pháp tu từ giúp bạn hiểu rõ hơn về biện pháp tu từ là gì?

– Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây – Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người.

– Bàn tay ta làm ra tổng thể – Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
– Trời thời điểm ngày hôm nay nóng như đổ lửa, ra đường trong thời tiết này như cực hình .
– Giọng hát của nữ ca sĩ Uyên Linh rất giống giọng hát của nữ ca sĩ Adele, giọng hát trong trẻo, dày và quãng giọng rộng rất đặc trưng …

Các biện pháp tu từ hiện nay

+ Biện pháp tu từ so sánh .
+ Biện pháp tư từ nhân hóa .
+ Biện pháp tu từ ẩn dụ .
+ Biện pháp tu từ hoán dụ .
+ Biện pháp tu từ nói quá .
+ Biện pháp tu từ nói giảm, nói tránh .
+ Biện pháp tu từ điệp từ, điệp ngữ .
+ Biện pháp tu từ chơi chữ .
+ Biện pháp tu từ liệt kê .
+ Biện pháp tu từ tương phản .
Lưu ý : Khi dùng biện pháp tu từ thay cho cách diễn đạt thường thì, việc sử dụng các biện pháp tu từ giúp tạo nên các giá trị đặc biệt quan trọng trong cách miêu tả, biểu cảm. Bên cạnh đó, hình ảnh của sự vật, hiện tượng kỳ lạ hiện lên đơn cử, rõ ràng hơn và sinh động đơn. Trong các tác phẩm văn học, biện pháp tu từ được sử dụng để tăng tính nghệ thuật và thẩm mỹ cho tác phẩm .

Các biện pháp tu từ cụ thể

Thứ nhất: Biện pháp tu từ So sánh

– So sánh là biện pháp so sánh sự vật, vấn đề này với sự vật, vấn đề khác có nét tương đương để tăng sức gọi hình, quyến rũ cho miêu tả .
– Ví dụ như :
Giọng hát của nữ ca sĩ Uyên Linh rất giống giọng hát của nữ ca sĩ Adele, giọng hát trong trẻo, dày và quảng giọng rộng rất đặc trưng .

Thứ hai: Nhân hóa

– Nhân hóa là biện pháp tu từ trong đó miêu tả vật phẩm, cây cối, các hiện tượng kỳ lạ vạn vật thiên nhiên bằng những từ ngữ thường được sử dụng cho con người. Làm cho những vật vô tri vô giác trở nên có hồn và tâm lý sôi động hơn .
– Ví dụ như : Những con đường làng uốn lượn xung quanh ngôi làng .

Thứ ba: Hoán dụ

Là biện pháp dùng tên gọi của sự vật, hiện tượng kỳ lạ hay khái niệm này bằng tên của sự vật, hiện tượng kỳ lạ hay khái niệm khác có quan hệ thân thiện ( mối quan hệ tương cận, chứ không phải tương đương như ẩn dụ ) với nhau nhằm mục đích tăng sức gợi hình và quyến rũ cho sự diễn đạt .
Có 4 hình thức hoán dụ phổ cập :
– Lấy cái bộ phận để gọi cái toàn thể .
– Lấy vật tiềm ẩn để gọi tên cho vật bị tiềm ẩn ,
– Sử dụng tín hiệu của sự vật, hiện tượng kỳ lạ để gọi tên cho sự vật, hiện tượng kỳ lạ đó .
– Lấy cái đơn cử để nói đến cái trừu tượng .
Tác dụng của biện pháp hoán dụ gồm :
– Hoán dụ có tính năng tăng sức gợi hình, quyến rũ giúp cho sự diễn đạt có tính hiệu suất cao cao. Từ đó, cho thấy sự thông dụng của phép tu từ này trong văn học .
– Hoán dụ được sử dụng để bộc lộ mối quan hệ thân mật, có đặc thù tương đương của sự vật, hiện tượng kỳ lạ này với sự vật, hiện tượng kỳ lạ khác để người đọc thuận tiện liên tưởng kề cận của hai đối tượng người tiêu dùng mà không cần so sánh chúng với nhau .
– Ví dụ như : Người đầu bạc tiễn người đầu xanh .
Trong ví dụ trên “ người đầu bạc ” chính là hình ảnh những người lớn tuổi tóc đã bạc ; “ người đầu xanh ” chính là hình ảnh những người trẻ tuổi có mái tóc đen .

Thứ tư: Nói quá

Nói quá là cách nói phóng đại quy mô, mức độ, đặc thù của sự vật, vấn đề hay hiện tượng kỳ lạ có thật trong trong thực tiễn. Chúng ta cần phải hiểu rõ để không bị nhầm lẫn với nói khoác hai khái niệm này rất khác nhưng lại tiếp tục bị nhầm lẫn. Nói quá chỉ là phóng đại sự việc ở mức độ lớn hơn nhưng vẫn đúng với thực tiễn còn nói khoác là nói sai thực sự, vấn đề .
– Ví dụ như : Trời ngày hôm nay nóng như đổ lửa, ra đường trong thời tiết này như cực hình .

“Nóng như đổ lửa” là một câu nói quá để diễn tả cái nóng của thời tiết.

Thứ năm: Ẩn dụ

Ẩn dụ là gọi tên các sự vật, hoặc hiện tượng kỳ lạ này bằng tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ khác có nét tương đương với nhau có tính năng nhằm mục đích tăng sức gợi hình và quyến rũ .
– Ẩn dụ có 04 loại :
+ Ẩn dụ hình thức .
+ Ẩn dụ phương pháp .
+ Ẩn dụ phẩm chất .
+ Ẩn dụ quy đổi cảm xúc .

Thứ sáu: Nói giảm nói tránh

Nói giảm nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển tránh gây cảm giá quá đau buồn, nặng nề, tránh thô tục, mất lịch sự và trang nhã .
– Dấu hiệu nhân biết nói giảm, nói tránh là trong câu có các từ ngữ diễn đạt tế nhị, tránh nghĩa thường thì của nó .
– Ví dụ như : Ông nội của em đã ra đi được một khoảng chừng thời hạn rồi nhưng tình thương của ông thì vẫn còn đâu đây rất gần .
“ Đã ra đi ” là câu sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh cho việc đã chết .

Thứ bảy: Điệp từ

Là cách nhắc đi nhắc lại nhiều lần một từ hoặc cụm từ nhằm mục đích nhấn mạnh vấn đề, gợi liên tưởng, tạo ấn tượng và tạo nhịp điệu trong cách diễn đạt .
Có 3 dạng điệp ngữ thường gặp là :
– Điệp ngắt quãng : Là lặp đi lặp lại các từ, cụm từ ngắt quãng với nhau, không có sự liên tục .
– Điệp chuyển tiếp ( còn được gọi là điệp vòng ) .
– Điệp tiếp nối đuôi nhau : Lặp đi lặp lại các từ, cụm từ tiếp nối đuôi nhau với nhau .
Tác dụng của biện pháp tu từ điệp từ, điệp ngữ :
– Tạo sự nhấn mạnh vấn đề .
– Tạo sự liệt kê .
– Tạo sự chứng minh và khẳng định .
– Ví dụ như sau : “ Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết ” .

Thứ tám: Liệt kê

Là sự tiếp nối hoặc sắp xếp các từ / cụm từ cùng loại với nhau nhằm mục đích diễn đạt không thiếu, rõ ràng và thâm thúy một góc nhìn, tư tưởng hay tình cảm nào đó .
Phép liệt kê được sử dụng trong nhiều văn bản khác nhau. Để phân biệt được phép liệt kê, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể quan sát xem trong bài viết có Open các từ, cụm từ tiếp nối đuôi nhau nhau hoặc được ngăn cách nhau bằng dấu chấm phẩy, dấu phẩy .
Trong tiếng Việt, phép liệt kê được chia thành 4 loại như sau :
– Theo cấu trúc : Gồm có liệt kê theo cặp và không theo cặp .
– Theo ý nghĩa : Gồm có liệt kê tăng tiến và không tăng tiến .
Các phép liệt kê thường được sử dụng để nhấn mạnh vấn đề ý, chứng tỏ cho đánh giá và nhận định của tác giả .
Trong văn học, liệt kê được sử dụng như một phép tu từ có tính năng tăng tính biểu cảm cho đoạn thơ, đoạn văn .
– Ví dụ như : Các phương tiện đi lại tham gia giao thông vận tải rất phong phú như : xa máy, xe xe hơi, xe tải, xe đạp điện …

Cuối cùng: Tương phản

Biện pháp tu từ tương phản trong thẩm mỹ và nghệ thuật là việc tạo ra những cảnh tượng, hành vi, tính cách trái ngược nhau để làm điển hình nổi bật một ý tưởng sáng tạo hoặc tư tưởng của tác giả .
Là biện pháp tu từ sử dụng các từ ngữ trái chiều nhau nhằm mục đích tăng hiệu suất cao diễn đạt .
Biện pháp tu từ Tương phản có tính năng :

– Gợi sự phong phú, đa dạng.

– Tạo nên sự hài hòa về âm thanh .
– Phép tương phản trong câu tục ngữ thường phục vụ cho sự so sánh, so sánh để khẳng định chắc chắn, nhấn mạnh vấn đề những kinh nghiệm tay nghề, những bài học kinh nghiệm về đời sống xã hội hay hiện tượng kỳ lạ tự nhiên .

Như vậy, Biện pháp tu từ là gì? Là câu hỏi được chúng tôi trả lời chi tiết trong bào viết phía trên. Bên cạnh đó, nhằm giúp quý bạn đọc có những hiểu biết cụ thể đối với từng biện pháp tu tư chúng tôi đã nêu lại khái niệm và ví dụ rõ ràng.

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Phương pháp học tập