Biện pháp tu từ là gì? Các loại biện pháp tu từ và tác dụng

4.5 / 5 – ( 2 bầu chọn )
Biện pháp tu từ là gì ? Là một biện pháp được dùng phổ cập trong cả văn viết lẫn văn nói. Tuy nhiên, để hiểu rõ những loại biện pháp tu từ là gì một cách đơn cử thì là điều không phải ai cũng nắm rõ. Bài viết dưới đây của chúng tôi ngày hôm nay sẽ phân phối tới những bạn những thông tin cơ bản về chúng .

Biện pháp tu từ là gì?

Biện pháp tu từ là cách sử dụng ngôn từ đặc biệt ở một đơn vị ngôn ngữ như (từ, câu văn, đoạn văn, văn bản) trong một ngữ cảnh nhất định nhằm tăng sức gợi hình, gợi tả trong cách diễn đạt, qua đó tạo ấn tượng với người đọc về hình ảnh, câu chuyện, cảm xúc của tác phẩm đó. 

Biện pháp tu từ dùng để làm gì?

Việc sử dụng biện pháp tu từ thay cho cách diễn đạt thông thường giúp tạo nên các giá trị đặc biệt trong cách biểu đạt, biểu cảm. Thông qua đó, hình ảnh của sự vật, hiện tượng được minh hoạ một cách rõ ràng, cụ thể và sinh động hơn. Trong các tác phẩm văn học hiện nay, biện pháp tu từ thường được sử dụng để tăng thêm tính nghệ thuật cho tác phẩm đó. 

Các loại biện pháp tu từ và công dụng

Biện pháp tu từ so sánh

Đây là biện pháp tu từ dùng sự vật, vấn đề này so sánh với sự vật, vấn đề khác có nét tương đương nhằm mục đích tăng thêm sức gợi hình, gợi tả trong cách diễn đạt .

Ví dụ : Mặt trời đỏ rực như một quả cầu lửa khổng lồ trên khung trời
Xem lại so sánh là gì

Biện pháp tu từ nhân hoá

Nhân hoá là biện pháp tu từ mà trong đó vật phẩm, cảnh vật, hiện tượng kỳ lạ được miêu tả trải qua những từ ngữ được sử dụng cho con người, giúp những vật vô tri vô giác trở nên có hồn và sôi động hơn như con người .
Ví dụ : Những con đường uốn lượn thướt tha như những dải lụa vắt qua ngôi làng

Biện pháp tu từ hoán dụ

Hoán dụ là biện pháp tu từ mà sự vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm này được gọi bằng sự vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm khác có quan hệ thân thiện với nó để tăng thêm sức gợi hình, gợi tả cho sự vật được diễn đạt .
Biện pháp hoán dụ có tính năng tăng thêm sức gợi hình, quyến rũ cho việc miêu tả sự vật, vấn đề được nhắc đến trong thơ ca, văn học .

Ví dụ: Kẻ đầu bạc tiễn người đầu xanh → Hình ảnh “kẻ đầu bạc” chỉ những người lớn tuổi với mái tóc bạc, còn hình ảnh “người đầu xanh” để chỉ những người trẻ tuổi.

Xem thêm cái tài liệu văn học từ cấp 1 đến cấp 3

Biện pháp tu từ nói quá

Nói quá là cách nói phóng đại mức độ, quy mô, đặc thù của một sự vật, vấn đề hay hiện tượng kỳ lạ có thật trong thực tiễn. Chúng ta cần hiểu rõ rằng nói quá không phải là nói khoác, hai khái niệm này là trọn vẹn riêng không liên quan gì đến nhau nhưng tiếp tục bị nhầm lẫn với nhau. Nói quá chỉ đơn thuần là phóng đại sự việc ở mức độ lớn hơn nhưng vẫn đúng với thực sự, còn nói khoác là nói sai trọn vẹn thực sự .
Ví dụ : Trời ngày hôm nay nóng như đổ lửa, chỉ cần bước ra đường 5 phút là mồ hôi đã nhễ nhại như tắm .
“ Nóng như đổ lửa ” là câu nói quá nhằm mục đích diễn đạt cái nóng quá mức của thời tiết

Biện pháp tu từ ẩn dụ

Ẩn dụ là biện pháp gọi tên những sự vật, hiện tượng kỳ lạ này bằng tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ khác có nét tương đương với nhau nhằm mục đích tăng thêm sức gợi hình, quyến rũ .
Ví dụ : Ánh nắng giòn tan bao quanh cả khu vườn → “ Ánh nắng giòn tan ” ý chỉ cảm xúc nắng to làm khô cong mọi vật
Hiện nay có 4 loại ẩn dụ được sử dụng phổ cập gồm : ẩn dụ hình thức, ẩn dụ phương pháp, ẩn dụ phẩm chất, ẩn dụ quy đổi cảm xúc .
Xem lại ẩn dụ là gì

Biện pháp nói giảm nói tránh

Đây là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển để miêu tả một sự vật, hiện tượng kỳ lạ với mục tiêu tránh gây cảm xúc đau buồn, nặng nề, thô tục, bất lịch sự. Trong những câu có dùng những từ ngữ diễn đạt tế nhị, tinh xảo thì có nghĩa là câu đó được dùng biện pháp nói giảm, nói tránh .
Ví dụ : Bà ngoại của em đã ra đi được một thời hạn rồi nhưng cả mái ấm gia đình vẫn cảm nhận được tình thương của bà ở quanh đây .
“ Đã ra đi ” là cụm từ để sửa chữa thay thế cho từ đã mất, giúp tránh được cảm xúc đau buồn khi nhắc về sự mất mát .

Biện pháp tu từ điệp từ

Điệp từ là biện pháp tu từ trong văn học để miêu tả việc lặp đi tái diễn của một từ hoặc một cụm từ nhằm mục đích nhấn mạnh vấn đề, liệt kê, chứng minh và khẳng định, … để làm điển hình nổi bật lên yếu tố muốn nhắc đến. Các dạng điệp từ thường được sử dụng lúc bấy giờ gồm : điệp từ cách quãng, điệp từ tiếp nối đuôi nhau, điệp từ chuyển tiếp .

Ví dụ : “ Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết ”
Xem lại phương pháp diễn đạt là gì

Biện pháp tu từ liệt kê

Liệt kê là biện pháp sắp xếp nhiều từ, cụm từ khác nhau để miêu tả một hành vi, sự vật, vấn đề, hoàn toàn có thể trải qua cách dùng từ đồng âm hoặc không nhưng cần có chung một ý nghĩa. Mục đích của biện pháp tu từ liệt kê là để miêu tả những góc nhìn, tư tưởng, tình cảm được khá đầy đủ, rõ nét nhất đến người đọc, người nghe. Đây là biện pháp tu từ thường được sử dụng để làm tăng mức độ hiệu suất cao của diễn đạt chứ không phải lặp đi lặp lại một cách dài dòng, lê thê. Do đó tất cả chúng ta cần quan tâm để tránh nhầm lẫn trong cách sử dụng .
Ví dụ : Để vận động và di chuyển đến TP. Hà Nội, bạn hoàn toàn có thể sử dụng nhiều phương tiện đi lại khác nhau như xe hơi, xe máy, tàu hoả, máy bay, … .

Biện pháp tương phản

Tương phản là biện pháp tu từ sử dụng những từ ngữ trái chiều, trái ngược nhau để làm điển hình nổi bật sự vật, vấn đề, hiện tượng kỳ lạ được nhắc đến, qua đó làm tăng hiệu suất cao diễn đạt .

Ví dụ: “Bán anh em xa mua láng giềng gần”

“ Bán – Mua ” là cặp từ tương phản được sử dụng

Trên đây là những thông tin về khái niệm biện pháp tu từ là gì, mục đích và phân loại các biện pháp tu từ thường được sử dụng trong văn nói và văn viết hiện nay. Hy vọng rằng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn vận dụng thật tốt biện pháp tu từ trong cuộc sống hàng ngày để câu văn thêm phần phong phú, nổi bật. 

Anh ngữ AMA tổng hợp

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Phương pháp học tập